Sivil Havacılık Yönetimi
https://hdl.handle.net/11421/2227
Civil Aviation Management2024-03-29T10:53:30ZPilotların çalışma koşullarına ilişkin algılarının tükenmişlik üzerine etkisi
https://hdl.handle.net/11421/27149
Pilotların çalışma koşullarına ilişkin algılarının tükenmişlik üzerine etkisi
Yönt, Mehmet
Günümüzün hızla değişen ve gelişen koşulları bağlamında havayolu işletmelerindeki çalışma koşullarının, özellikle pilotların sağlığı, güvenliği ve tükenmişliklerine etkileri açısından değerlendirilmesi ayrı bir anlam taşımaktadır. Ancak literatür incelendiğinde, Türkiye’de Sivil Havacılık İşletmelerinde Çalışan “Pilotların Çalışma Koşullarına İlişkin Algılarının Tükenmişlik Üzerine Etkisi” araştırma ile ilgili ilişkinin saptanmasına yönelik çalışmaların dikkat çekici biçimde sınırlı olduğu görülür.
Bu araştırma, Türkiye’de faaliyet gösteren sivil havayolu işletmelerinde çalışan pilotların çalışma koşulları ile tükenmişleri arasındaki ilişkinin belirlenmesine yöneliktir. Pilotların çalışma koşullarının iyileştirilmesine dönük koruyucu politikaların hayata geçirilebilmesi ve pilotların çalışma koşulları ile tükenmişlikleri bağlamında yaşadıkları sorunlara yönelik farkındalığın arttırılabilmesi amaçlanmıştır.
Türkiye’de 2021 yılı verilerine göre sivil havacılık işletmelerinde faaliyet gösteren 10 havayolu işletmesinde çalışan 7.054 pilot oluşturmaktadır. Örnekleminin en az 364 olması gerektiğinden basit örneklem yöntemi ile 403 pilota anket uygulanmıştır.
Bu araştırma kapsamına dahil edilen pilotların demografik özelliklerinin saptanması için nicel veri toplama tekniği olan anketten ve pilotların çalışma koşulları algısı ile tükenmişliklerinin saptanması için ise nitel veri toplama tekniği olan ölçeklerden yararlanılmıştır. Araştırmada nitel ve nicel veri toplama tekniklerinin bir arada kullanıldığı karma yöntem kullanılmıştır.
Pilotların çalışma koşulları algısının saptanmasına yönelik araştırma verilerinin toplanmasında araştırmacı ve danışmanı tarafından geliştirilen “Pilotların Çalışma
iv
Koşulları Algısı Ölçeği” (PÇKAÖ)’nden yararlanılmıştır. Pilotların tükenmişliklerinin saptanması için ise “Maslach Tükenmişlik Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmacı tarafından geliştirilen anket ile birlikte Pilotların Çalışma Koşulları Algısı Ölçeği ile Maslcah Tükenmişlik Ölçeği örneklemdeki pilotlara uygulanmıştır.
Sonuç olarak araştırma ile elde edilen bulguların pilotlarda tükenmişliği azaltıcı önlemlerin alınmasına, pilotların çalışma koşullarının iyileştirilmesine ve yaşam kalitelerinin artırılmasına dönük politika ve uygulamaların hayata geçirilmesi bakımından yön vereceği düşünülmektedir.
2022-01-01T00:00:00ZTürk havayolu sektöründe kurumsal sosyal sorumluluk : "yeni kurumsal kuram" temelli bir yaklaşım
https://hdl.handle.net/11421/26209
Türk havayolu sektöründe kurumsal sosyal sorumluluk : "yeni kurumsal kuram" temelli bir yaklaşım
Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye'deki havayolu örgütlerinde kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetlerinin yayılım nedenini ve benimsenme biçimini ortaya koymaktır. Araştırmada, bu amaca ulaşmak için yeni kurumsal kuramın temel varsayımlarından faydalanılmaktadır. Araştırma alanını Türkiye'de faaliyet gösteren 8 havayolu örgütü oluşturmaktadır. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemi benimsenmiş olup, birincil ve ikincil verilerden yararlanılmıştır. Tüm veriler, tümevarımsal yöntemle NVivo 12 programıyla analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, bu örgütlerce gerçekleştirilen yasal boyuttaki sorumlulukların; devlet mantığıyla, düzenleyici kurumsal baskılarla, faydacı meşruiyet arayışıyla gerçekleştirildiği ve bu uygulamalar arasında zorlayıcı eşbiçimliliğin olduğu tespit edilmiştir. Etik boyuttaki sorumlulukların; profesyonel mantıkla, normatif kurumsal baskılarla, ahlaki meşruiyet arayışıyla gerçekleştirildiği ve bu uygulamalar arasında normatif eşbiçimliliğin olduğu tespit edilmiştir. Gönüllülük boyutundaki sorumlulukların; piyasa ve toplum mantığıyla hareket ettiği fakat piyasa mantığının burada baskın kurumsal mantık olarak rol oynadığı tespit edilmiştir. Bu faaliyetler düzenleyici kurumsal baskılarla ve faydacı meşruiyet arayışıyla gerçekleştirilmekte, örgütlerce kurumsal iletişim ve pazarlama iletişimi aracı olarak kullanılmaktadır. Bu nedenle "gönüllülük" kavramının gerçeği yansıtmayan bir mit olarak kullanılan, seromonik bir anlam ifade eden, törensel biçimde benimsenen bir anlam taşıdığı ortaya çıkmıştır.
2019-01-01T00:00:00ZRisk yönetiminde örgüt yapısı boyutlarının önem derecelerinin belirlenmesi : Türkiye'deki uçuş eğitim organizasyonları üzerine bir uygulama
https://hdl.handle.net/11421/26160
Risk yönetiminde örgüt yapısı boyutlarının önem derecelerinin belirlenmesi : Türkiye'deki uçuş eğitim organizasyonları üzerine bir uygulama
Havacılık örgütlerinde riskler operasyonların kaçınılmaz bir parçasıdır. Örgütlerin karşılaştığı bu riskler sıfıra indirilemez fakat kontrol edilebilir. Riskleri kontrol edebilmek için ise farklı yaklaşımlar söz konusudur. Buna bağlı olarak bütün havacılık örgütlerinde risk yönetimi uygulamaları mevcuttur. Bununla birlikte riskler yönetilirken risk yönetimini etkileyebilecek örgütsel unsurlar genellikle göz ardı edilir. Bu unsurların en önemlilerinden birisi ise örgütün yapısıdır. Alan yazında risk yönetimini ve örgüt yapısını açıklayan çalışmalar mevcuttur fakat ikisi arasında ilişkiyi doğrudan açıklayan bir çalışma yapılmadığı görülmüştür. Bu çalışmanın amacı örgüt yapısı ve risk yönetimi arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Uçuş eğitim organizasyonlarındaki risk yönetimi uygulamaları için örgütün yapısını belirleyen boyutların önceliklendirilmesi amaçlanmıştır. Alan yazın yardımıyla belirlenen altı örgüt yapısı boyutu araştırmaya katılan kalite-emniyet yöneticileri tarafından kendi aralarında önem derecesine göre sıralanmıştır. Daha sonra araştırmaya dâhil edilen Türkiye'de faaliyet gösteren yedi uçuş eğitim organizasyonu arasından risk yönetimi için görece daha uygun örgüt yapısına sahip uçuş eğitim organizasyonu bulunmuştur. Çalışmanın kurumsal dayanağı, önemi ve bulguları takip eden bölümlerde tartışılmıştır.
2019-01-01T00:00:00ZHava trafik kontrol operasyonlarında aşırı yorgunluk risk yönetimi ve Türkiye'de mevcut durum
https://hdl.handle.net/11421/26124
Hava trafik kontrol operasyonlarında aşırı yorgunluk risk yönetimi ve Türkiye'de mevcut durum
Aşırı yorgunluk, günümüzde hayatın neredeyse her alanında rastladığımız bir durum olmaya başlamıştır. Özellikle havacılık ve ulaştırma çalışanlarında aşırı yorgunluk olgusu çalışılan sektörün dinamik ve talepkar niteliğinden ötürü, can ve mal güvenliği açısından pek çok emniyet riski taşımaktadır. Bu çalışmada, Dünyada hava trafik operasyonlarında aşırı yorgunluğun yönetilmesi için pek çok araştırma ve yöntem uygulanmakta iken Türkiye koşullarında dünya standartlarının ne kadarının karşılandığının araştırılarak mevcut durumun araştırılması ve varsa eksiklerin tespit edilerek konu hakkında farkındalık seviyesinin yükseltilmesi amaçlanmaktadır. Araştırma verileri, aşırı yorgunluk ve çalışma-dinlenme koşullarının analiz edilmesi amacıyla Türkiye'de aktif görev yapan 479 hava trafik kontrolörü katılımıyla gerçekleştirilen anket yöntemi ile toplanmıştır. Anket verileri analizinde IBM SPSS25 programı kullanılarak çıkarılan hipotezlere cevap aranmıştır. Çalışma sonucunda, hava trafik kontrolörlerinde anlamlı aşırı yorgunluk kriterlerine rastlanmasına ve ICAO'nun hava trafik operasyonlarında aşırı yorgunluğun önemi üzerine yaptığı düzenlemeler olmasına karşın, Türkiye'de hava trafik kontrol operasyonlarında aşırı yorgunluk risk yönetim sistemi kapsamında nitelendirilebilecek herhangi resmi bir çalışma olmadığı ve genel olarak havacılık sektöründe aşırı yorgunluk kapsamlı çalışmaların sadece pilot ve kabin memuru gibi uçucu personele yönelik olarak havayolu operatörleri tarafından yapılan uygulamalar ile Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'nün bu konuda oluşturduğu uçuş saati düzenlemeleri ile sınırlı olduğu bulunmuştur.
2019-01-01T00:00:00Z