Ölçümsel sezdirim üzerine gözlemler

Abstract

Özet: Bu çalışmada ölçümsel sezdirim açığa çıkaran parmağını kıpırdatmak gibi deyimsel olumsuz kutup birimleri ve ne kelime, şöyle dursun gibi deyimsel ifadeler ve hatta bağlacının özellikleri tartışılacaktır. Deyimsel olumsuz kutup birimleri aşağı gerektirim yoluyla ölçüm içerirken, ne kelime’de yukarı doğru tek yönlü gerektirim vardır. Şöyle dursun ise zıtlık bildiren derecelendirme yoluyla ölçüm gösterir. Öte yandan hatta bağımsız tümceleri bağlayan bir bağlaçtır. Bağlanan iki tümcedeki iki ilişkili varlık, atıf veya olay arasında aşağı veya yukarı gerektirim yoluyla ölçümsel sezdirim ortaya çıkar. Hatta bağlacı dinleyiciyi ölçüme yönlendiren bir bağlaç olarak görülebilir.

Abstract: In this paper I discuss scalar-implicature-evoking idiomatic negative polarity items such as lift (one’s) fi nger and other scale marking phrases: ne kelime, şöyle dursun, as well as the discourse connective hatta. Ne kelime and şöyle dursun are two predicative expressions that are used to connect two comparable entities, attributes or situations that form a scale. While idiomatic negative polarity items denote scales obtained by downward entailment, ne kelime is used in contexts where the scale is reached by upward entailment. Şöyle dursun marks contrast. Hatta is a discourse connective used to connect two fi nite clauses, whereby two related entities, attributes or actions in the two connected clauses form a scale through either downward or upward entailment. Hatta can be seen as a guide to the hearer to interpret the relevant constituent in the subsequent clause in terms of a scale.