Türkiye’nin Tekstil ve Hazır Giyim Sektörü İhracatında Uluslararası Rekabet Gücünün Belirlenmesi

Abstract

Ülkelerin sektörel bazda ve ürün bazında küresel piyasalardaki ihracat rekabet gücünün (karşılaştırmalı üstünlüklerinin) ölçümü amacıyla kullanılabilecek en önemli göstergelerden birisi “açıklanmış karşılaştırmalı üstünlük katsayıları” dır. Açıklanmış karşılaştırmalı üstünlük (AKÜ) katsayıları, ülkenin belli bir ürün ihracatının toplam ihracatına oranının, aynı ürünün dünyadaki ihracatının dünya toplam ihracatına oranına bölünmesi şeklinde hesaplanmaktadır. Genellikle Balassa Endeksi ve/veya Vollrath Endeksi kullanılarak hesaplanabilen AKÜ katsayıları; ülkenin bir sektördeki yurtiçi uzmanlaşmasını, dünyanın veya herhangi bir ülkenin uzmanlaşmasıyla karşılaştırır. Katsayının 1’den büyük olması, söz konusu ürünün ihracatında ülkenin rekabet avantajına sahip olduğunu ve uzmanlaştığını; 1’den küçük olması ise rekabet dezavantajına sahip olduğunu ve uzmanlaşmadığını gösterir. Çalışmada, 1993-2009 yılları arasında Türkiye’nin tekstil ve hazır giyim sektörü ihracatındaki rekabet gücünün (karşılaştırmalı üstünlüklerin) belirlenmesi amaçlanmış; SITC Rev3 4 haneli bazda tekstil sektörüne ait 59, hazır giyim sektörüne ait 37 ürün grubuna ilişkin açıklanmış karşılaştırmalı üstünlük katsayıları hesaplanmıştır. AKÜ katsayılarının hesaplanmasında Balassa Endeksi ile birlikte Vollrath Endeksi ve İhracat-İthalat Oranı Endeksi kullanılmıştır. Sözü edilen endeks sonuçları; Türkiye’de tekstil sektörünün alt ürün grubu ihracatından 43’ünde, hazır giyim sektörünün alt ürün grubu ihracatından da 34’ünde rekabet avantajı durumunu işaret etmektedir.

On the product basis and sectoral basis, one of the most important indicators which is able to use in order to measure of export competitiveness (comparative advantages) in global markets of countries is “revealed comparative advantage indexes”. Revealed comparative advantage index of a country for a product is often measured by the product’s share in the country’s exports in relation to its share in world trade. The index of RCA (called as Balassa Index or Vollrath Index), is used to measure the relative importance of a product in a country’s export composition relative to that products’s relative importance in world trade. If a country’s Balassa Index of RCA for an industry exceeds 1 the country is said to have a comparative advantage in industry in question, since this industry is more important for the country’s exports than for the exports of the reference countries and vice versa. In this study, between the years 1993-2009, it is intended to determine the international competitiveness in Turkey’s export of textile and apparel sector. In this context, SITC Rev3 4 digit basis, revealed comparative advantage indexes were calculated with reference to 59 product group of textile sector and 37 product group of apparel sector. Balassa Index, Vollrath Index and Export-Import Rate Index used in the calculation of RCA indexes. The results of aforementioned index point that 43 pcs of export of sub-product group of textile sector have competitive advantage and that 34 pcs of export of sub-product group of apparel sector have competitive advantage.