Düzce ve Çevresinde Gıda Olarak Tüketilen Yabani Bitkilerin Tüketim Biçimleri ve Besin Öğesi Değerleri

Abstract

Bu çalışmada Düzce ve çevresinde yayılış gösteren yabani gıda bitkilerinin yerel halk tarafından tüketim biçimleri ve bu bitkilerin gıda içerikleri araştırılmıştır.Düzce ve çevresinde, Falcaria vulgaris (Kazayağı), Tussilago farfara (Kabalak), Trachystemon orientalis (Kaldirik), Capsella bursa?pastoris (Çobançantası), Raphanus raphanistrum (Yabani turp), Chenopodium album subsp. album var. album (Sirken), Vaccinium myrtillus (Çalı çileği), Mentha longifolia subsp. typhoides var. typhoides (Yabani Nane), Thymus praecox subsp. skorpilii var. skorpilii (Kekik), Malva neglecta (Ebegümeci), Portulaca oleracea subsp. oleracea (Semizotu), Urtica dioica (Isırgan) olmak üzere 10 familyaya ait 12 bitki taksonu belirlenmiştir. Su miktarı en yüksek Kaldirikte (% 84,9), en düşük Yabani turpta (% 44) belirlenmiştir. Organik madde miktarı en yüksek Çalı çileğinde (% 94) belirlenirken en düşük Semizotunda (% 76) tespit edilmiştir. Protein miktarı en yüksek Yabani turpun yaprağında (% 32,26), en düşük Semizotunda (% 1,59) belirlenmiştir. Yağ miktarı en yüksek Kabalağın yaprağında (% 2,33), en düşük Semizotunda (% 0,33) tespit edilmiştir. Selüloz miktarı en yüksek Kekikte (% 28,1), en düşük Yabani turpun kök kısmında (% 8,35) belirlenmiştir. Tanen içeriğinin en yüksek Isırganda (229,9 g. kg?1 KA), en düşük Yabani turpun kök kısmında (5,2 g. kg?1 KA) olduğu saptanmıştır. Antioksidan kapasite en yüksek Kabalağın yaprak sapında (4,734 mmol TR g?1), en düşük Yabani turpun kök kısmında (1,004 mmol TR g?1) tespit edilmiştir. Araştırılan tüm bitkilerde, en yüksek mineral madde içeriği K, en düşük Cu minerali olarak belirlenmiştir.

In this study, consumption forms by native people and food contents of wild food plants distributed in and around DÜzce were investigated. In and around DÜzce, Falcaria vulgaris (Sickleweed), Tussilago farfara (Coltsfoot), Trachystemon orientalis (Abraham‐Isaac‐Jacob), Capsella bursa‐pastoris (Shepherd's purse), Raphanus raphanistrum (Wild radish), Chenopodium album subsp. album var. album (Goosefoot), Vaccinium myrtillus (Bilberry), Mentha longifolia subsp. typhoides var. typhoides (Wild mint), Thymus praecox subsp. skorpilii var. skorpilii (Thyme), Malva neglecta (Mallow), Portulaca oleracea subsp. oleracea (Purslane), Urtica dioica (Nettle) to 12 plant taxon belonging to 10 family were found. The highest moisture content was determined in Abraham‐Isaac‐Jacob (% 84,9), the lowest one was Wild radish (% 44). The highest organic matter was determined in Bilberry (% 94), the lowest one was Purslane (% 76). The highest protein content was found in Wild radish (% 32,26), the lowest one was Purslane (% 1,59). The highest fat content was determined in Coltsfoot's petiole (% 2,33), the lowest one was Purslane (% 0,33). The highest cellulose content was evaluated in Thyme (% 28,1), the lowest one was Wild radish's root (% 8,35). The highest tannin content was found in Nettle (229,9 g. kg‐1 KA), the lowest one was Wild radish's root (5,2 g. kg‐1 KA). The highest antioxidant capacity was found in coltsfoot's petiole (4,734 mmol TR g‐1) and the lowest antioxidant capacity was determined in Wild radish's root (1,004 mmol TR g‐1). In all investigated plants, the highest mineral substance was K and the lowest one was Cu.