Futbolda Seyirci Şiddeti: Sosyal Psikolojinin Katkıları ve Sınırlılıkları

Abstract

Günümüzde hemen bütün toplumlarda çok önemli bir yer işgal eden futbol, seyircilerinin şiddet olaylarıyla da sürekli haber gündeminde yer almaktadır. Sosyal psikoloji disiplini, başta ingiltere olmak üzere Avrupa'da "futbol holiganizmi", Türkiye'de "tribün terörü" ya da "tribün anarşisi" olarak adlandırılan olguya sadece son zamanlarda ilgi göstermeye başlamıştır. Bu bağlamda, sunulan makalenin genel olarak amacı, sosyal psikoloji literatürünün futbol seyircisindeki şiddeti anlamada katkılarını ve sınırlılıklarım incelemektir. Daha özgül olarak, makale, klasik saldırganlık kuramlarını ve sosyal psikoloji kitle kuramlarını, görgül çalışmalarla birlikte spor seyirciliği saldırganlığıyla ilişkili olarak ele almaktadır. Daha sonra, futbolda seyirci şiddeti ile ilgili özgül sosyal psikoloji kuram ve araştırmalara odaklanılmıştır. Bunlara ek olarak, "seyirci", "fan", "fanatik" ve "holigan" tanımlan da tartışılmıştır.

Football, which has occupied very important place almost in all societies in modern era, has also consistently been in news agenda due to its spectators' violent incidents. Social psychology discipline has only recently begun to pay attention to the issue of "football hooliganism" in Europe, predominantly in England, which is referred to as "terrace terror " or "terrace anarchy" in Turkey. In this context, the general aim of the present article is to scrutinize contributions and limitations of social psychological literature in understanding of violence in football spectators. More specifically, first, the article considered classical aggression theories and social psychological crowd theories together with empirical studies in relation to sport spectators' aggression. Then, this work has focused on specific social psychological theories and research concerning violence in football spectators. In addition, it also discussed the definitions of "spectator", "fan", "fanatic" and "hooligan".