Okul öncesi öğretmen adaylarının toplumsal cinsiyet rolüne ilişkin tutumları ile eleştirel düşünme eğilimleri ilişkisi

Abstract

Öğretmenlerin cinsiyet rollerine ilişkin kalıplaşmış rolleri farkında olarak ya da farkında olmaksızın sınıf içerisinde sürdürdükleri, öğretmenin cinsiyet rollerine ilişkin inanışları ve beklentilerinin çocukların davranışlarına etki ettiği bilinmektedir. Öğretmenler ders etkinliklerinde ya da öğrencilerle olan ilişkilerinde bilerek ya da bilmeyerek bu kalıp yargılarla hareket etmektedirler. Cinsiyetçi olmayan bir eğitim yaratmak için en önemli güç öğretmenlerin gücüdür. Öğretmenin toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda sınıfında neler yapabileceği, çocukların eşitlikçi bakış açısı geliştirmesinde ne gibi yollar izleyeceğini bilmesinin ön koşulu öğretmenin toplumsal cinsiyete ilişkin geleneksel bakış açısını eleştirmesi yani bir başka deyişle eleştirel düşünme becerisi ile bağlantılı olduğu düşünülmektedir. Bu bağlamda bu araştırmanın temel amacı, okul öncesi öğretmen adaylarının toplumsal cinsiyet rolüne ilişkin tutumları ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Bu kapsamda, okul öncesi öğretmenliği lisans programında öğrenimlerini sürdüren 512 öğretmen adayına Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği ve Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği uygulanmıştır. Araştırma sonucunda okul öncesi öğretmen adaylarının toplumsal cinsiyet rolleri tutumlarının eşitlikçi olduğu ve eleştirel düşünme eğilimlerinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Okul öncesi öğretmen adaylarının toplumsal cinsiyet rolleri tutumu ile eleştirel düşünme eğilimleri arasında ana boyutlarda ve tüm boyutlarda pozitif yönlü, anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Araştırmada toplumsal cinsiyet rolü ana boyutu ile eleştirel düşünme eğilimi ana boyutu arasında pozitif yönlü, orta derecede ve %12,6 etki bulunmuştur.

It is known that teachers' perpetuate stereotyped gender roles in the classroom knowingly or without being aware of them, and accordingly, teachers’ beliefs and expectations about gender roles affect children's behaviors. Teachers may perform these stereotypes intentionally or unintentionally. teachers has an immense power in creating non-sexist education. It is however prerequisite for teachers to criticize conventional gender point of view and namely, be critical thinker. Thus, teachers can know what to do about gender equality and what steps can be followed to raise children with egalitarian perspective. In this context the main purpose of this study is to determine the relationship between pre-school prospective teachers’ gender roles attitudes and their critical thinking tendencies. For this purpose Gender Role Attitude Scale (Zeyneloğlu, 2008) and the Critical Thinking Tendency Scale (Semerci, 2016) were applied to 512 preschool education prospective teachers. As a result of the research, it was determined that pre-school prospective teachers’ gender roles were equitable and their critical thinking tendencies were high. A positive and significant relationship was found between pre-school prospective teachers’ attitudes towards gender roles and critical thinking tendencies in all dimensions. The main dimension of the gender main role and the critical thinking tendency was moderate and 12.6%.