İşitme engelli üniversite öğrencilerine uygulanan ‘tanımlama yapma’ stratejisinin incelenmesi

Abstract

Araştırmalar işiten ve işitme engelli bireylerin sözcük dağarcığı gelişimi ve okuduğunu anlamaları arasında kuvvetli bir ilişki olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte bireylerin iş yaşantılarındaki başarıları için mesleki terimleri öğrenmeleri büyük önem taşımaktadır. Dengeli Okuma Yazma Öğretimi Yaklaşımı‟nın (DOYÖY) sözcük dağarcığı geliştirme ortamı yaratmada yararlı ve etkili olduğu görülmüştür. Bu makalede işitme engelli üniversite öğrencilere doğrudan sözcük dağarcığı geliştirme stratejilerinden „Tanımlama Yapma‟nın nasıl gerçekleştirildiği ve yapılan uygulamaların öğrencilerin tanımlama yapma becerilerini nasıl etkilediği aktarılacaktır. Eylem araştırması olarak gerçekleştirilen araştırma Anadolu Üniversitesi Engelliler Entegre Yüksekokul, Grafik bölümü birinci sınıfta okuyan on işitme öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri videoteyp kayıtları, geçerlik komitesi ses kayıtları ve toplantı tutanakları, ders planları ve yansıtmalı değerlendirmeler ve sözcük dağarcığı düzeylerini belirleme amaçlı test sonuçlarından oluşmaktadır. Döngüsel olarak toplanan veriler araştırma sürecinde ve sonunda çeşitli analiz teknikleri ile analiz edilmiştir. Veriler geçerlik komitesi tarafından düzenli olarak incelenmiştir. Araştırma bulgularına göre gerçekleştirilen tanımlamalar, planlanmış veya öğrenciler ve araştırmacının doğaçlama olarak derse katkılarıyla çeşitlenmiştir. İşitme engelli öğrencilerin DOYÖY ile gerçekleştirilen derslerle, tanım yapma becerisini geliştirdikleri gözlemlenmiştir. Bu becerinin öğrencilerin okuma anlama becerilerinin gelişimini dolaylı bir şekilde geliştirdiği düşünülmektedir. Bu bulgular araştırmadaki diğer bulgular ve alan yazın ışığında tartışılmıştır.

The research data on vocabulary development of both normally hearing and hearing impaired have showed that there is a strong relationship between reading comprehension and vocabulary development. Furthermore, it is important to develop occupational vocabulary in hearing impaired youths in order for their future occupational success. Balanced Literacy Approach (BLA), the combination of skill based instruction and whole language, seemed to be useful and effective for developing that kind of learning environment. In this paper it is aimed to describe how definition giving strategy, one of the direct vocabulary developing strategies, was applied to hearing impaired college students and its impacts on the defining skills of the students. The research Project, designed as action research was implemented to 10 first year Graphic Design students at Anadolu University, the School for the Handicap. Research data, video tape recordings, voice recordings and meeting records of validity committee and test results The cyclical compiled data were analyzed with several analysis techniques during and after the research efforts. Data have regularly been examined by thesis observing committee. According to the research results the definitions varied based on the lesson plans or innovative contributions of both the instructor and the students. The results have showed that the instructions applied based on the Balanced Literacy Instructional Approach seemed to be beneficial for the hearing impaired students‟ definition skills. It is implied that this skill indirectly influences the students‟ reading comprehension skills as well. The results will be discussed in the light of previous research and literature.