Türkiye’de ölçek bazında KOBİ kredileri ve ekonomik büyüme ilişkisi: Eşbütünleşme ve nedensellik analizi (2006-2016)

Abstract

KOBİ’ler hem gelişmekte olan hem de gelişmiş ülkelerde istihdama, katma değere, ihracata ve inovasyona yüksek oranlarda katkıda bulunmaktadır. Ekonomilerin stratejik birimleri olan KOBİ’ler, karakteristik olarak sınırlı özkaynaklarla kurulduklarından ve faaliyet gösterdiklerinden dolayı; dış kaynaklardan sağlanan finansman, KOBİ’lerin büyüyebilmeleri için zorunlu hale gelmektedir. KOBİ’lerin büyümesi ile ekonomik büyüme arasında pozitif ilişki bulunmakta ve bu noktada bu işletmelerin en çok kullandıkları dış finansman kaynağı konumundaki banka kredileri ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki de önemli hale gelmektedir. Çalışmada ekonomik büyümeyi temsilen sanayi üretim endeksi ile yurtiçi bankaların mikro, küçük ve orta büyüklükteki işletmelere kullandırdığı nakdi kredi hacmi arasındaki ilişkiler; 2006-2016 dönemi aylık verileriyle Türkiye için Johansen eşbütünleşme testi, VAR modeline ve VECM’ye dayalı Granger nedensellik testleri ile araştırılmıştır. Ekonometrik analiz sonuçları; ekonomik büyüme ve mikro işletme kredilerinin eşbütünleşik olduğunu, aralarında pozitif bir ilişkinin bulunduğunu ve uzun dönemde ekonomik büyümeden mikro işletme kredilerine doğru bir nedenselliğin varlığını göstermektedir. Kısa dönemde ekonomik büyümeden küçük işletme kredilerine doğru da nedensellik tespit edilmiştir. Analiz sonuçları; finansal sektörün reel ekonominin ihtiyaçlarına göre şekil aldığını savunan talep-takipli görüşü, mikro ve küçük işletme kredi piyasaları ve ekonomik büyüme ekseninde, desteklemektedir.

SMEs contribute to employment, value-added, export and innovation at high rates in both developing and developed countries. Because SMEs that are strategic units of economies are established and operate characteristically with insufficient owners’ equities, external financing sources are compulsory to grow. There is a positive relationship between SMEs growth and economic growth and at this point relationship between bank credits which are most used external financing source by SMEs and economic growth becomes important. In this article relations between industry production index used as a proxy for economic growth and volume of cash credits to micro, small and medium sized enterprises given by domestic banks have been searched for Turkey with 2006-2016 monthly data by using Johansen cointegration test, VAR model and VECM based Granger causality tests. Econometric analysis results show that economic growth and bank credits to micro enterprises are cointegrated, there is a positive relationship between these variables and causality from economic growth to micro enterprise credits in the long run. And causality from economic growth to small enterprise credits in the short run has also been found. Analysis results in the axis of micro and small enterprise credit market and economic growth support the demand following view stating that financial sector follows real economy.