Televizyon haberlerinde milli kimliğin yeniden üretimi : Davos krizi örneği

Abstract

Modern dünyanın devlet örgütlenmesi biçimi olan ulus-devletin kuruluş aşamasında, ulus-devlet ve milli kimlik inşa süreci yaşanır. Ulus-devlet kurulduktan sonra milli kimlik ve ulus-devlet inşası son bulmaz. Sürekli olarak, farklı yollarla kendini yeniden üretir ve bir ulus-devlet yapılanması olduğunu yeniden yeniden hatırlatır. Kitle iletişim araçları, bu yeniden üretici ve hatırlatıcılardan birisidir. Yirminci yüzyıl ileri kapitalizminde, kültürel ve siyasal alanda belirleyici olan kitle iletişim araçları sürekli olarak anlam, pratik ve değerler inşa eder. Türkiye Cumhuriyeti de aynı süreçler içinden geçerek, sürekli olarak farklı milliyetçilik görünümlerini yansıtarak yeniden kurulmaya devam etmektedir. Çalışma, 2009 yılı Dünya Ekonomik Forumu'nda, moderatör David Ignatius, Şimon Peres ve Recep Tayyip Erdoğan üçgeni arasında yaşanan gerilimi konu edinmektedir. "Davos Krizi" olarak anılan bu olayın haber bültenlerine yansıması ele alınarak, haberlerin ulus-devletin yeniden inşası ve milli kimliğin üretimi sürecinde nasıl söylemler yapılandırdığı, nasıl bir kimlik kurduğu incelenmiştir. Olayın haber bültenlerinde yer almaya başladığı 30 Ocak 2009 günü ve izleyen bir hafta, izlenme oranları ve sahiplik yapıları göz önünde bulundurularak örnekleme dâhil edilmiş, 5 kanalın, Kanal D, ATV, Show TV, NTV ve TRT'nin haber bültenleri söylem analizi metoduyla incelenmiştir. Elde edilen veriler sonucu, milli kimliğin, Davos Krizi'ni konu edinen haber bültenlerinde sürekli olarak farklı biçimlerde yeniden inşa edildiği görülmüş, milliyetçiliğin birçok türünün birbirine eklemlendiği saptanmış ve AKP iktidarıyla yeni-Osmanlıcılık söylemini içeren bir milli kimlik kurgusu üretildiği belirlenmiştir.