Gelişmekte olan piyasa ekonomilerinin ihracat performansının Bulanık AHP ve TOPSIS yöntemi ile değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada, yükselen piyasa ekonomisi ülkelerinin 2013 yılı ihracat performansı bulanık AHP ve TOPSIS yöntemleri ile ölçülmüş ve analize dâhil olan 22 ülke performanslarına göre sıralanmıştır. AHP yöntemi ile uzman görüşleri alınarak yapılan değerlendirme sonucunda belirlenen ağırlıklara göre, en önemli gösterge olarak yüksek teknoloji ürünlerinin ihracatı (HTECH) ön plana çıkmıştır. TOPSIS yöntemi kullanılarak yapılan analiz sonucunda, HTECH göstergesi en yüksek ülke olan Filipinler belirlenen ağırlıkların da etkisiyle 2013 yılı itibarıyla ihracat performansı en iyi ülke olmuştur. Yine HTECH göstergesi en yüksek 6 ülke aynı zamanda ihracat performansı en iyi 6 ülke olarak sıralanmıştır. Çalışmada Türkiye’nin ise 22 ülke arasında 17. sırada yer aldığı gözlemlenmektedir. 7 göstergenin 6’sında ilk 16 ülke arasında yer alan Türkiye’nin sıralamada bu kadar gerilerde kalmasının başlıca sebebi, en önemli gösterge olarak belirlenen HTECH göstergesinde 20. sırada yer almasıdır. Buna göre, Türkiye’nin ihracat performansının artmasında HTECH ürünlerinin ihracattaki payını artırmaya dönük politikalar uygulanması oldukça önemli olacaktır.

In this study, export performance of emerging market economies were measured with AHP and TOPSIS method, and 22 countries were ranked according to their performance. According to the evaluation to AHP method with experts’ opinion, high-technology exports (HTECH) was determined the most important indicator. As a result of TOPSIS analysis; Philippines, which has the highest value on HTECH indicator, has been the best country in terms of export performance as of 2013, with the help of determined weightings. Moreover, the countries which have the top six HTECH value, also have the top six export performance. It is observed in this study; Turkey ranked 17th among the 22 countries. Although Turkey has one of the best sixteen values on six of seven indicators, is placed near the bottom of the export performance ranking. The main reason of this situation; Turkey was the 20th countries at HTECH. It is important to implement a policy about increase the share of HTECH products on total export, for increasing Turkey’s export performance.