Türkiye’de çalışma ekonomisi ve endüstri ilişkileri lisansüstü tezlerinin “sosyal politika” bağlamında değerlendirilmesi

Abstract

Bağımlı çalışanların üretim sürecinde karşılaştıkları sorunların çözülmesi, sınıflar arasındaki çatışmaların azaltılması amacıyla yürütülen faaliyetleri içeren “Sosyal Politika” disiplini günümüzde ağırlıklı olarak Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri (ÇEEİ) bölümleri çatısı altında varlığını sürdürmektedir. “Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri” bölümleri dışında sosyoloji, kamu yönetimi gibi bölümlerde de “Sosyal Politika” alanı ile ilgili dersler verilmekte ve akademik çalışmalar yürütülmektedir. Sosyal politikanın Türkiye’deki gelişimi temelde iki ana ekol (İstanbul Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi) etrafında açıklanmakla birlikte farklı görüşler de bulunmaktadır. Bu çalışmada köklü bir geleneğe sahip olan “Sosyal Politika” disiplininin akademik alandaki izdüşümünün lisansüstü tezler bağlamındaki görünümü analiz edilmektedir. Dar anlamda sosyal politika; kapitalist düzende işverenler ve işçiler arasında ortaya çıkan çelişki, dengesizlik ve menfaat çatışmalarını ortadan kaldırmak, sınıflar arasında uyum sağlamak amacını taşımakta, sanayi toplumlarının sorunlarına eğilmektedir. Geniş anlamda sosyal politika ise; tüm sosyal grupların sorunları ile ilgilenen, sosyal alanları kapsayan, sorunlara çözüm üreten uygulamaların tamamını ifade etmektedir. Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri disiplininin temel alanlarından biri olan “Sosyal Politika”, günümüzde işgücü piyasaları, iş ve sosyal güvenlik hukuku, insan kaynakları yönetimi, çalışma sosyolojisi ile örgütsel yönetim ve çalışma psikolojisi gibi alanlara da yayılmış bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Disiplininde “Sosyal Politika” ile ilgili mevcut Türkçe literatüre ilişkin lisansüstü tezler üzerinden bir değerlendirme yapmaktır. Bu bağlamda “Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri” anabilim dalında yazılan ve Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) tez arşivinden elde edilen lisansüstü tezler doküman incelemesi tekniğiyle incelemiştir. İnceleme sonucunda elde edilen bulgular, yüzde ve frekans tablolarıyla gösterilerek yorumlanmıştır.

In the present day, the discipline of “social policy” is mainly studied under the departments of Labour Economics and Industrial Relations (LEIR) since it includes topics such as resolving problems of workers during production and reducing class conflicts. Apart from the departments of “Labour Economics and Industrial Relations,” courses and academic studies on “social policy” are also current in other departments such as sociology and public administration. Even though the development of social policy in Turkey is mainly covered by two prominent schools (Istanbul University and Ankara University), there are different opinions on the matter. The present study analyses the outlook of the academic projection of “social policy,” which has a long-standing tradition within the context of graduate theses. Narrowly defined, social policy aims to eliminate the conflicts, imbalances, and conflicts of interest that arise between employers and workers in the capitalist order, to harmonize between classes and to address the problems of industrial societies. Broadly defined however, social policy refers to studies that deal with issues of all social groups, covering common areas and producing solutions to problems. Social policy, which is one of the fundamental fields of the Labour Economics and Industrial Relations discipline, has spread to fields such as labour markets, labour, social security law, human resource management, sociology of work and organizational management, and work psychology. This study aims to assess postgraduate dissertations on the existing Turkish literature in the field of “social policy.” In this context, postgraduate theses in the field of Labour Economics and Industrial Relations from the dissertation archive of the Council of Higher Education (CoHE) were studied by document examination. Findings obtained as a result of the investigation were interpreted by showing percentage and frequency tables.