Zamanlararası bütçe kısıtı ve Türkiye’de bütçe açıklarının sürdürülebilirliği

Abstract

Türkiye’de bütçe açıklarının sürdürülebilirliği özellikle son yıllarda dikkat çekici bir konu haline gelmiştir. Bütçenin ekonomiyi ciddi bir şekilde etkilediği düşünüldüğünde bütçe açıklarının sürdürülebilirliğinin analiz edilmesi bu kapsamda önemlidir. Çalışmanın kapsamı da bu fikir çerçevesinde oluşturulmuş ve Türkiye’de bütçe açıklarının sürdürülebilirliği zamanlararası bütçe kısıtı yaklaşımına dayalı olarak 2000: Ç1- 2018: Ç4 arası dönem için incelenmiştir. Çalışmada literatüre uygun bir şekilde merkezi yönetim reel gelirleri/GSYH ve merkezi yönetim reel harcamaları/GSYH değişkenleri kullanılmıştır. Bütçe açıklarının sürdürülebilir olup olmadığı Gregory ve Hansen (1996) tek yapısal kırılmalı eşbütünleşme testi aracılığıyla incelenmiştir. Uzun dönemli eşbütünleşme katsayısı FMOLS, DOLS, CCR ve IM-OLS yöntemleriyle tahmin edilmiştir. Analiz sonuçları Türkiye’de bütçe açıklarının zayıf formda sürdürülebilir olduğunu ortaya koymaktadır. Dolayısıyla analiz sonuçları Türkiye’de uygulanan mevcut bütçe politikalarında değişikliğe gidilmesi gerektiğine işaret etmektedir.

The sustainability of budget deficits has especially become a questionable in recent years in Turkey. Considering that the budget has a serious impact on economic fundamentals, it is important to analyze the sustainability of budget deficits. The scope of the study has created in the frame of this idea and the sustainability of budget deficits has examined based on intertemporal budget constraint in the period between 2000: Q1 – 2018: Q4. In this study, central government real revenues/GDP, central government real expenditure/GDP variables are used in accordance with literature. It is examined whether the budget deficits are sustainable through the Gregory and Hansen (1996) structural cointegration test with one break. Long-run cointegration coefficient is estimated by FMOLS, DOLS, CCR and IM-OLS methods. Analysis results reveal that the budget deficit is sustainable in weak form in Turkey. Thus, analysis results indicate that it has need to change in the current budget policies implementing in Turkey.