Sergey Rahmaninov’un çeşitli piyano yapıtlarında Dies Irae motifinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada Dies Irae temasının kökeni ve Rus besteci Sergey Rahmaninov’un bu temayı kullandığı piyano eserlerinden bazı örnekler incelenmiştir. Dies Irae teması müzik tarihi boyunca birçok besteciye ilham kaynağı olmuş, yüzyıllardır her kuşaktan bestecinin ilgisini çekmiş, dini veya dindışı birçok eserde kullanılmıştır. Romantik Dönem’e kadar genellikle dini eserlerde kullanılmış olan Dies Irae teması Romantik Dönem’le beraber Hector Berlioz, Franz Liszt, Sergey Rahmaninov gibi bestecilerin dini konulu olmayan eserlerinde de sıklıkla yer almaya başlamıştır. Dies Irae temasını veya bu temanın küçük motiflerini eserlerinde en sık kullanan bestecilerden biri Rahmaninov olmuştur. Rahmaninov bu temayı hem piyano yapıtlarında hem de orkestral ve vokal eserlerinde bazen gizleyerek, bazen de açık olarak kullanmıştır. Tüm bu bilgiler ışığında Rahmaninov’un Dies Irae temasına karşı özel bir ilgisi olduğu açıktır. Rahmaninov’un yapıtlarından örnekler verilerek Dies Irae temasını kullanımının incelenmesi, bestecinin müzikal yaklaşımını araştırmak açısından önem taşımaktadır. Bu çalışmada bestecinin ağırlıklı olarak solo piyano yapıtlarından örnekler verilmekte, iki piyano ve orkestra eşlikli piyano eserlerinden birer örnek incelenmektedir.