Sanatın sonu tartışmalarına karşı bir dünya tasarımı olasılığı olarak tekhne, teknik, teknoloji kavramları üzerinden yaratıcılık ve interaktif yeni medya sanatına bir bakış

Abstract

Tekhne ve sanat ilişkisi Antikçağ’dan günümüze kadar tartışılagelen bir konudur. Tekhne, genel anlamıyla zanaat ve güzel sanatlar için kullanılmakla beraber, özünde bir ‘açığa çıkarma’ eylemi söz konusudur. Tekhne, dolayısıyla sanat, biçimlendirmeden önce yani bir heykel, kap ya da resim olarak ortaya çıkarmadan önce karşısında varlığını açığa koyan şeyi görebilmektir. Bu tanımlamada ontolojik bir karakter vardır. Real olanla yani doğayla -physis- karşılaşma ve onda saklı/örtülü olanı açığa çıkarmayı içeren bir süreç söz konusudur. Bu doğaya -physis- yöneliş bilim ve teknolojide de mevcuttur ve bu çerçevede köken olarak tekhne’ye bağlanırlar. Özünde bir ‘varlık kazandırma’, ‘varlığı ortaya çıkarma’ edimi olarak tanımlayabileceğimiz yaratıcılık da tekhne ile iç içe işler. Bu çalışma, ilkin tekhne, dolayısıyla teknik, teknoloji ve bilimin sanatla ilişkisinin izini sürerken sanatın ve yaratıcılığın ardında yatan ontolojik bağlamı ortaya çıkarmaya çalışmaktadır. Bu ontolojik bağlamı gösterdikten sonra ise, tüm kavramlarla beraber sanatın da sonunun tartışıldığı, bilimin doğayı araçsallaştırdığı ve giderek dijitalleşen post- modern dönemde sanatın konumunu yeni medya sanatı üzerinden incelemeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda, temel sorusu, dijital dönemin dili ile izleyicilere/katılımcılara ulaşmaya çalışan interaktif yeni medya sanatının, sanatın özünde bulunduğu varsayılan ontolojik oluşa yani, izleyiciyi yaşama ve bizzat kendisinin var oluşuna dair bir karşılaşma gerçekleştirmeye ne kadar davet ettiği ve buna yakın olduğunu sorgulamaktadır.