Havacılık dışında faaliyet yürüten firmalarda hava aracı sahipliği konusunda bir karar modeli

Abstract

Ticari havacılık faaliyetleri yürüterek gelir elde etmeyi amaçlamayan, ancak şirket ihtiyaçları çerçevesinde hava aracı kullanımına ihtiyaç duyan şirketlerin, hava aracı almak mı yoksa hizmet satın almak mı noktasında karasız kaldıkları tespit edilmiştir. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan yönergelerin sayıca çok ve kapsamlarının geniş olması nedeniyle bilgiye erişmek ve yorumlamak da bu konuda bir alt yapı gerektirmektedir. Ayrıca hava aracı alırken yapılan yatırımın büyüklüğü, beklentilerin optimizasyonunu ve beklenen faydanın sağlanmasını da gerekli kılmaktadır. Yukarıdaki hususlara cevap aramak için geniş bir kaynak ve literatür taraması ile teze başlanılmıştır. Böylelikle havacılıkla hiç bilgisi olmayan birinin bile yasal yükümlülükler ve süreçler hakkında belirli bir alt yapıyı kazanması hedeflenmiştir. Takip eden süreçte yapılan ikili görüşmeler ile patron isterleri ve hava aracı sahibi şirketlerin tecrübelerini aktarırken, ülkemizdeki alt yapının bizi ne kadar destekleyebildiğini ortaya koymaya çalıştık. Tez sonunda bir örnek olay çalışması ile de hem bulgularımızın doğruluğunu analiz etmeye, hem de hava aracı alma kararı öncesinde yapılması gerekenleri genel doğrular şeklinde bir şablona oturtmaya gayret gösterilmiştir. Tez kapsamında helikopter ve iş jetleri için satın alma kararına ilişkin denge noktasını genel hatlarıyla tespit edilmiştir.