Dramatik anlatının kuantum mekaniği kurallarıyla biçimlendirilmesi ve çözümlenmesi

Abstract

Bilimsel düşüncenin ilk iki bin yıllık sürecinde kuramsal açıklamanın temeli basit deneylere ve sezgiye dayanmıştır. Teknolojik imkânlar geliştikçe ve gözlemleyebildiğimiz fenomenlerin alanları genişledikçe doğanın gündelik deneyimlerden ve dolayısıyla sezgilerimizden oldukça farklı işlediği anlaşılmıştır. Klasik bilimin dışında kalan, ancak kuantum fiziği ile açıklanabilen fenomenler, aynı zamanda dramatik sanatlarda olayların kurgulanması, biçimlendirilmesi ve çözümlenmesi üzerine de yeni yöntemler ve yaklaşımlar sunmuştur. Estetik ifade araçlarından biri olarak sahne sanatları da yer yer anlatım biçimlerini bu tür yenilikçi bakış açılarıyla şekillendirerek, yazan, okuyan ve oynayan insan için zamanı, uzayı, evreni gözlemleyebileceği ve anlayabileceği farklı kapılar aralamaktadır. Buradan yola çıkarak ilgili çalışmada, uluslararası tiyatro alanında başarı göstermiş, İskoç oyun yazarı David Greig’in 1999 yılında kaleme aldığı “Kozmonot’un Bir Zamanlar Eski Sovyetler Birliği’nde Âşık Olduğu Kadına Gönderdiği Son Mesaj” adlı oyun metninin kuantum fiziği yasaları üzerinden okunması ve ilgili alanla bağlantılarının saptanması üzerine odaklanılmıştır. Ele alınan bu oyun metninde olay dizisi ve oyun karakterleri üzerine yapılan çözümlemeler, kuantum mekaniği kapsamında sunulan deneyler ve modellemeler ile bağdaştırılmıştır. Bu şekilde tiyatro sahnesinde canlandırılmak üzere kaleme alınan bir oyun metninin, alışılagelmiş insan algısı ölçeklerinden çıkıp zaman/mekân bağlantılarında kırılmalar yaratıp, olaylar zincirini üç boyutlu uzay çerçevesinde biçimlendirmesi gözlemlenmiştir.