Güney Sudan’ın bağımsızlığının Nil Nehri’nin su güvenliğine etkisi

Abstract

Dünya’nın büyük bir kısmı sularla kaplı olmasına rağmen insanların kullanabileceği tatlı su kaynakları oldukça az bir kısma tekabül etmektedir. Bu nedenle su kaynaklarının paylaşımı ve kullanımı insan hayatı için büyük önem arz etmektedir. Küresel ısınma gibi çevresel faktörlerin de etkisiyle, özellikle Orta Doğu gibi kurak bölgelerde geçmişte petrol için yaşanan savaşların yerini su için yaşanacak savaşlara bırakması olası görülmektedir. Bu çalışmada, Orta Doğu’daki pek çok ülke için önemli bir su kaynağı olan Nil Nehri’nin devletler arasındaki paylaşımı ele alınmıştır. Nil Nehri’nin kullanımıyla ilgili pek çok tarihi anlaşma mevcuttur ancak son yüzyılda bölgede yaşanan değişikliklerin bu anlaşmaları ne ölçüde etkilediğine cevap aranmaya çalışılmıştır. Özellikle Sudan’da yıllardır yaşanan iç savaş, bunun sonucunda yapılan barış anlaşması ve sonrasında Sudan’ın ikiye ayrılması Nil Nehri’nin paylaşımı konusunda yeni tartışmalar ortaya çıkartmıştır. Çalışmada, uluslararası anlaşmaların Nil Nehri’nin paylaşımıyla ilgili kararlarından ve uluslararası su teorilerinden yararlanılmıştır. Mısır yüzyıllardır doğal bir hakkı olarak gördüğü Nil Nehri’nin kullanımını diğer ülkelerle paylaşma taraftarı değildir. Bu nedenle Güney Sudan’ın su kullanma isteği hem Mısır hem de Sudan için sorun oluşturmaktadır. Bu durumun nasıl düzenleneceği ile ilgili henüz hukuksal bir anlaşma sağlanamamıştır. Bu nedenle her devlet kendince haklı gördüğü argümanları ileri sürmektedir. Çalışmanın sonunda, Nil Nehri’nin kullanımıyla ilgili gelinen son durum değerlendirilmiş ve gelecekte yaşanabilecek yeni durumlar incelenmiştir.