Kavram öğretim yöntemlerinde oyun ve oyuncağın yeri

Abstract

Eğitimin doğduğumuz günden itibaren başlayıp hayatımız boyunca devam eden bir süreç olduğunu düşünürsek, bu süreçte öğrenmenin temellerinin atıldığı ilk altı yaş, yani erken çocukluk döneminin önemi büyüktür. Aynı zamanda oyun döneminde olan bu yaş grubundaki çocuklara verilecek kaliteli eğitim ve uygun çevre koşullarının sunulması, çocuğun fiziksel, zihinsel, duygusal ve sosyal gelişimini desteklemede önemli rol oynamaktadır. Okul öncesi eğitim programlarına bakıldığında, çocuklarda kavram öğrenimine önemli bir zaman ayrılmakta olup, programda renk, şekil, boyut, yer-yön gibi kavramların öğretimine yer verilmektedir. Çocukların çevresinde gördüğü objeleri tanımlama, olayların oluş sırasını anlama, karşılaştırma yapma, objelerin veya insanların mekandaki konumlarını belirleme gibi bilişsel fonksiyonları ifade etme noktasında kavramlar destekleyici olmaktadır. Sınıfta yapılan etkinliklerde kavram öğretimine yönelik standart bir uygulama olmayıp, çocukların yaşına, okulun imkanlarına, öğretmenin konuya yaklaşımına göre bu durum farklılık göstermektedir. Normal gelişim gösteren 48-60 ay yaş grubundaki çocuklara yönelik kavram öğretiminde kullanılan yöntemleri saptamak ve öğretimde oyun ile oyuncakların rolünü sorgulamak adına yapılan bu çalışmada, okul öncesi eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlere yönelik anket düzenlenmiştir. Bursa ve Ankara'daki anaokullarına anketler basılı olarak dağıtılarak, toplam 133 eğitimciden veri elde edilmiştir. Çalışma kapsamında nitel araştırma desenlerinden biri olan durum çalışması yöntemi kullanılarak, elde edilen nitel verilerin sayısal analizleri yapılmış ve bulgular yorumlanmıştır. Okul öncesi eğitimde, öğretiminde zorlanılan kavramlarda ilk sırada zaman kavramı, ikinci sırada ise yön-mekânda konum kavramı ifade edilmiştir. Araştırmada elde edilen bir diğer sonuç, kavram eğitimlerinin ağırlıklı olarak oyun etkinlikleri aracılığıyla verildiği olmuştur.