Ray Caesar’ın eserlerine Freudyen psikanalitik bir bakış

Abstract

Pek çok sanatçı bir konuyu, mesajı, duygu ve düşüncelerini sanat aracılığıyla izleyiciye iletmek için geçmiş deneyimlerinden ve bilinçaltından yararlanmaktadır. Sanatçının üretim sürecinde bilinç ile birlikte bilinçdışının varlığı, Sigmund Freud’un psikanalitik kuramıyla yakından ilişkili görülmektedir. Ruhsal rahatsızlıklarda uygulanan bir sağaltım yöntemi olan psikanalizde, sanatçının da sanat eseri yoluyla bilinçaltını açığa çıkararak katarsis sağladığı düşünülmektedir. Sanat eserlerinin, sanatçının kişiliği, duygu ve düşünceleriyle birlikte yorumlanabileceğini öne çıkaran Freudyen bakış açısı, sanatçı merkezli yaklaşım biçimi olan anlatımcı kuramın gelişimini de etkilemiştir. Bu bağlamda sanat, psikanaliz, bilinçaltı, yaratıcılık gibi kavramlar arasında örüntüler oluşmuştur. Çocukluğunda yaşadığı travmalara bağlı olarak çoğul kişilik bozukluğu yaşayan ve bilinçaltında gizlediği kişiliğini sanatına yansıtan pop sürrealist sanatçı Ray Caesar’ın eserlerinin, Freud’un çocuk cinselliği adı altında değindiği bazı konularla ilişkili olduğu ve bunların göstergeleri olan kavramlara dair semboller içerdiği görülmektedir. Dolayısıyla eserlerin analizi psikanalitik bir bakış açısı gerektirmektedir. Freud’un psikanaliz merkezli psikoseksüel gelişim kuramındaki dönemlerde görülen parmak emme gibi bazı cinsel çocuk davranışları ve kişilik bozukluğuna bağlı farklı bir kimliğe bürünme durumu Caesar’ın eserlerinde görülen imgeler arasında yer almıştır. Bu imgeler ve bunlara yüklenen anlam ve kavramlar araştırmanın savını oluştururken, sanatçının bilinçaltını görselleştirdiği bu türden eserlerine Freudyen bir perspektiften bakıldığında, bu bilinçaltı yansımasının izleyicideki katarsis sürecine yardımcı olma anlamında birtakım yüceltme eylemleri ile biçimlenmiş olduğuna dikkat çekilmiştir.