Pandemi ve küresel hegemonya: rol teorisi düzleminde Çin sağlık diplomasisi’nin rolü

Abstract

Bu çalışma, Rol Teorisi çerçevesinde Çin’in pandemide üstlendiği roller ile “devrimci lider” rol tipolojisi bağlamında hegemonya adayı olarak tarih sahnesine çıkmış mıdır sorusunu cevaplamayı amaçlamaktadır. Nihai olarak, Çin’in küresel ölçekte ortaya koyduğu irade etrafında şekillenen, 20. yüzyıl ve 21. yüzyılın ilk 20 yılının hegemonu olan ABD ile kurulan ilişkiler ve liderlik mücadelesi çerçevesinde, Çin’in üstlendiği rolün maske, sağlık ekipmanları ve son olarak aşılar üzerinden vuku bulan ve literatürde ‘sağlık diplomasisi’ ya da ‘aşı diplomasisi’ olarak tartışılan kavramların analiz edilmesi amaçlanmaktadır. Öncelikle Rol Teorisi ve Sağlık Diplomasisi literatürü ile ilgili kısa bir giriş yapılacak, akabinde merkezinde Çin’in uygulamaları olacak şekilde ‘sağlık diplomasisi’ tartışmaları anlaşılmaya çalışılacaktır. Ardından, tek kutuplu dünyanın hegemonu olan ABD’nin pandemiyle ortaya çıkan siyasal atmosferdeki durumu ele alınarak, ampirik veriler ve literatür ışığında pandeminin küreselleşmenin ikinci evresini getirme ve hegemonu değiştirme potansiyeline dair tartışmalar ortaya koyulmaya çalışılacaktır. Çalışma metodolojik olarak nitel bir araştırma olarak tasarlanmış ve çalışmada doküman analizi yöntemi kullanılmıştır.