Türkiye için nafaka yardımı uygulama önerisi

Abstract

102 sayılı ILO Sözleşmesine göre aile yardımları, çocuğa bakma mükellefiyetinin kişilerin yaşam standartları üzerinde yarattığı olumsuz etkilerin ortadan kaldırılması ya da azaltılması amacıyla çocuğun bakımını üstlenen kişilere yapılan sosyal güvenlik yardımlarıdır. 102 sayılı ILO Sözleşmesi dikkate alınarak bu çalışmada aile yardımları, çocuklar göz önünde bulundurularak verilen yardımlarla sınırlı tutulmuştur. Çocuğa bakma mükellefiyetinin kapsamını; çocuğun bakımı, eğitimi ve gözetimi oluşturmaktadır. Söz konusu mükellefiyet, ebeveynlerin ayrı yaşaması halinde de devam etmektedir. Bu doğrultuda mahkemelerce belirlenen nafaka ödemelerinin nafaka ödeme yükümlüsü ebeveyn tarafından ödenmemesi halinde söz konusu ödemelere devlet tarafından aracılık edilmesi ve/ve nafaka ödeme yükümlüsünün ekonomik durumunun bu ödemeleri yapmaya imkân vermediği durumlarda söz konusu ödemelerin devlet tarafından yapılmasına yönelik yardımlar, aile yardımları sosyal güvenlik kolu kapsamına girmektedir. Bu çerçevede ülkeler, ebeveynleri ayrı yaşayan çocukların bakımı, eğitimi ve gözetimi için ortaya çıkan masraflara her iki ebeveynin de katkı sağlaması için çeşitli önlemler almakta ve nafaka ödemelerinin gerçekleştirilmesinde ebeveynlere yardım sağlanması için aile yardımlarının özel bir türü olan nafaka yardımı uygulamalarını geliştirmektedir. Çalışmada nafaka yardımı önerisi geliştirilmesi amacıyla 37 ülkedeki aile yardımları uygulaması incelenmiş ve bu ülkelerde nafaka yardımı bulunan 17 ülke uygulaması ile gelir-gider projeksiyonu sonuçları dikkate alınarak bir nafaka yardımı uygulama önerisi sunulmuştur.