Kamu diplomasisinde kolektif hafızanın rolü: Avrupa hafızası, Avrupa kimliği ve Avrupa Birliği

Abstract

Dış politika stratejilerinde bir yumuşak güç kaynağı olarak kamu diplomasisinin önemi giderek artmaktadır. Kamu diplomasisi alanındaki çalışmaların genellikle ulus-devletlere odaklı olduğu görülmektedir. Avrupa Birliği (AB) gibi ulus üstü yapıların kamu diplomasisi uygulamaları hakkındaki çalışmalar ise henüz oldukça kısıtlıdır. Halbuki AB içindeki farklı uluslar arasında sosyal uyumun geliştirilmesi ve ortak bir kimliğin inşasında kamu diplomasisinin önemi büyüktür. Ulus ötesi bir Avrupa kimliğinin teşvik edilmesi ve sürdürülmesinde öne çıkan önemli kaynaklardan biri, ülkelerin ortak geçmişi ve kolektif hafızasıdır. Bu derleme çalışması, AB’nin oluşum ve genişleme sürecinde kolektif hafızaya dayalı kamu diplomasisi uygulamalarına odaklanmaktadır. Çalışmanın bulguları, kolektif hafızaya dayalı kamu diplomasisinin (a) farklı ulusları ortak bir Avrupa kimliği çatısı altında bir araya getirme girişimlerine; (b) AB’nin küresel düzeydeki etkileşimlerine önemli katkılar sunduğuna işaret etmektedir. Öte yandan, geçmiş hakkındaki çatışan anlatıların kolektif hafızayı birleştirici bir unsur olmaktan ziyade bir tartışma nesnesi haline getirdiği durumlar da gözlemlenmektedir. Buna rağmen, çok taraflılık, uzlaşma ve iş birliğini vurgulayan kamu diplomasisi uygulamaları sayesinde Avrupa ülkelerinin farklı anlatıları içinde barındıran ulus ötesi ortak bir geçmiş ve kimlik etrafında buluşması mümkün görünmektedir. Derlemede işaret edilen noktaların kolektif hafızaya dayalı kamu diplomasisinin ulus ötesi birliklerin oluşum ve gelişim süreçlerindeki rolüne ilişkin yeni araştırma sorularına yön vermesi, farklı disiplinlerin bakış açılarını harmanlayarak bu alanda disiplinler arası bir yaklaşımı teşvik etmesi beklenmektedir.