Kamu diplomasisi: kavramlar, yaklaşımlar ve uygulamalar

Abstract

Kamu diplomasisi, hükümetlere yabancı halklarla ilişki kurmaları için yapılandırılmış bir yaklaşım sunan önemli bir araçtır. Kültürel değişimler, bilgi paylaşımı, eğitim programları ve medyaya erişim gibi etkinlikler aracılığıyla algıları şekillendirerek uluslararası ilişkileri yönetmek temeline dayanmaktadır. Kamu diplomasisinin uluslararası ilişkiler literatüründe kavramsallaştırılması görece yeni olsa da uygulama olarak geçmişi antik çağlara kadar dayandırılabilir. Nitekim tarihsel olarak da uluslar dış dünyaya yönelik imajlarını yönetme ve yabancı kamuoyunu etkileme ihtiyacı ile gerekli mekanizmaları kurmuş ve kullanmışlardır. Ancak dijitalleşme çağında bilgiyi paylaşma ve yayma olanaklarının artmış olması kamu diplomasisini uluslararası ilişkilerde ön plana çıkarmakla kalmamış, kavramsallaştırmasına ve yapılandırılmış bir mekanizma olarak ortaya koyulmasına da yol açmıştır. Bu makale temel olarak kamu diplomasisinin tarihsel gelişimini, teorik temellerini ve mevcut uygulamalarını inceleyerek öncelikle nasıl kavramsallaştırıldığını açıklamayı ve bu şekilde farklı ulusların kamu diplomasisi stratejilerini neden ve nasıl uyguladıklarının kavranmasını sağlamayı amaçlamaktadır. Bu amaçla yola çıkılan makale, esas olarak analitik ve betimleyicidir. Bu bakımdan kamu diplomasisinin kavramsal evriminin farklı boyutları vurgulanarak bir haritalandırma ile başlamakta, ardından, kamu diplomasisinin antik köklerinden başlayarak modern kavramsallaştırmasına, araçlarının ve aktörlerinin evrimine kadar kamu diplomasisine tarihsel bir bakışla devam etmektedir. Tarihsel genel bakışın ardından, kamu diplomasisinin teorik temelleri, yumuşak güç, ulus markalaşması, iletişim teorileri, inşacılık ve eleştirel uluslararası ilişkiler teorileri odağında ele alınmakta ve söz konusu yaklaşımların kamu diplomasisi uygulamalarını nasıl desteklediğini tartışmaktadır. Uygulama kısmında NATO'nun kamu diplomasisi örneği ele alınmaktadır. Bu kapsamda NATO tarafından benimsenen kamu diplomasisi strateji ve uygulamaları incelenerek hükümetlerarası bir örgütün kamu diplomasisini nasıl etkin bir şekilde yürütebileceğine dair bir örnek ortaya koymaktadır.