İmam-Hatip liselerinde temel dini bilgiler dersinin öğretimi üzerine nitel bir analiz

Abstract

İnsan akıl ve irade sahibidir ve bu özellikleriyle eğitilebilen bir varlıktır. Çalışmanın temel amacı, İmam-Hatip Liselerinde (İHL) Temel Dini Bilgiler (TDB) dersinin öğretimi üzerine nitel bir analiz yapmaktır. Bu amaçla çalışmada TDB dersinin öğretim programı, temel felsefesi, amaçları incelenmiştir. TDB dersinin ünite ve kazanımları incelenmiş, kazanımların taksonomik sınıflaması yapılmıştır. TDB dersinin ana konuları iman, ibadet, ahlak başlıklarında işlenmiş, TDB dersinde mevcut güncel konular ve problemlere yer verilmiştir. Sonuçta çalışma, TDB dersini işlerken nelere dikkat edilmesi gerektiği ve daha nitelikli bir TDB dersi işlenmesi konusuna vurgu yaparak tamamlanmaktadır. Bu araştırma nitel desenli bir çalışmadır. Çalışmada doküman analizi tekniği kullanılmıştır. İHL Temel Dini Bilgiler dersi öğretim programı, doküman analizi tekniğinin verilerini oluşturmaktadır. TDB dersinin temel felsefesi, kazanımları, kapsamı düşünüldüğünde bu dersin kaliteli bir şekilde işlenmesi önemli bir gereksinimdir. Ayrıca bugünün gençlerinin iman, ibadet ve ahlak gibi İslam’ın temel konuları üzerine sahip olmaları gereken bilgi ve algıyı İslam’ın özüne uygun olarak kazanmaları sorumluluğu da düşünüldüğünde TDB dersinin hem ortaokul ve liselerde hem de İHL okullarında nitelikli işlenmesinin önemi ortadadır. Hatta İslam’a dair farklı anlayış ve yaşantıların ortaya çıkmasına neden olabilecek güncel problemler ve çözümü için de dersin önemi ortadadır. İşte bu araştırma bu dersin öğretim programını analiz ederken bu gereksinimlere vurgu yapmakta, dersin kalitesini arttırmaya ve alana katkı sağlamaya çalışmaktadır. Dersin temel felsefesi, öğrencilerin Allah ve Resulüne karşı sorumluluklarını öğrenmeleri, bireysel ve toplumsal sorumluluklarının farkında olmaları, iman, ibadet, ahlak ve sosyal hayatla ilgili konuları temel düzeyde öğrenmeleri, ahlaki tavır ile tutumlar açısından tutarlılık gösteren bireyler olarak yetişmelerini sağlamaktır. Bu amaca uygun olarak belirlenen 47 kazanımının 37’si bilişsel alanla, 10’u duyuşsal alanla ilgilidir. Bu kazanımlara ulaşabilmek için TDB dersi iman, ibadet ve ahlak konularını temele almaktadır. TDB dersi öğretmenleri bu konuları işlerken iman, ibadet ve ahlak öğretiminde güncel sorunları ele almaya, çağdaş öğretim yöntem ve teknikleri kullanarak dersin niteliğini artırmaya çalışmalıdırlar.