Bilişim teknolojileri öğretmen adaylarının mesleki gelişiminde e-mentörlük

Abstract

Bu araştırma bilişim teknolojileri öğretmen adaylarının e-mentörlük uygulaması ile mesleki gelişimlerinin desteklenmesini betimlemektedir. Araştırma, Anadolu Üniversitesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE) bölümünde 2010-2011 öğretim yılında gerçekleştirilmiştir. Araştırma yöntemi olarak durum çalışması (Case study) kullanılmış ve bütüncül tek durum olarak desenlenmiştir. Araştırmanın katılımcıları BÖTE bölümünün lisans, lisansüstü öğrencileri ve mezunları ile akademisyenlerinden amaçlı örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. E-mentörlük programı; hazırlık, eşleştirme, etkileşim ve sonlandırma olmak üzere dört temel aşamada düzenlenmiştir. Hazırlık aşaması e-mentörlük yazılımının seçimi, katılımcıların belirlenmesi, süreçle ilgili tanıtım ve eğitimleri kapsamaktadır. Eşleştirme aşaması için, katılımcılar 2011 Bahar yarıyılı başlangıcında bir araya getirilmiş ve istekleri doğrultusunda eşleştirmeler (öğrenme ortaklıkları) yüz yüze gerçekleştirilmiştir. Etkileşim süreci e-mentörlük platformu başta olmak üzere katılımcıların tercihleri doğrultusunda farklı iletişim araçları aracılığıyla dönem sonuna kadar sürdürülmüştür. Çalışma sürecinde araştırmacı, günlük tutmanın yanı sıra, istekli katılımcılarla bire bir yarı yapılandırılmış görüşmeler, odak grup görüşmeleri ve program sonunda yansıtma raporları ile çeşitlendirilen veriler toplamıştır. Elde edilen veriler Nvivo 8 programı yardımıyla içerik analizine tabi tutulmuş ve bulgular alanyazın ile karşılaştırmalı olarak betimlenmiştir. Etkileşim süresi ve sıklığı ile tercih edilen iletişim araçları her eşleştirmede farklılık göstermektedir. Bununla birlikte etkileşimlerde mesleki gelişim açısından; bilgi ve tecrübe paylaşımı, yönlendirme ve hedef belirleme, üniversiteyi tanıma ve uyum, danışmanlığa kolay ulaşma, özgüvenini geliştirme, iletişim becerilerini geliştirme, sosyal ve duygusal destek, bilgilerini güncel tutma ve pekiştirme konularında kazanımlar görülmektedir. Araştırmada e-mentörlük uygulamasının örgün eğitim yanında katılımcıların mesleki gelişimini olumlu yönde etkilediği görülmüştür. E-mentörlük programı öğrenciler, akademisyenler, mezunlar arasında bilgi ve tecrübe paylaşımını kolaylaştırmış, sosyal ağlarını da geliştirmiştir. Katılımcılar, kariyerlerine bir bütün olarak bakma fırsatı elde etmişler ve kariyer süreçleri ile ilgili birinci elden bilgi ve yönlendirmelere sahip olmuşlardır. E-mentörlük uygulaması, geleneksel sınıf ortamı yanında, kişisel ve mesleki gelişim sürecini desteklemekte ve bilgi toplumunun beklenti ve ihtiyaçlarına yaşam boyu öğrenme odaklı yenilikçi bir yaklaşım sağlamaktadır.