Doğal işitsel-sözel yöntemle eğitim gören işitme engelli çocuklarda okuma-anlama davranışlarının irdelenmesi

Abstract

Yapılan araştırma ile Anadolu Üniversitesi'ne bağlı İşitme Engelli Çocuklar Eğitim ve Araştırma Merkezi'ne devam eden 8-9 yaş gruplarındaki işitme engelli öğrencilerin okuma-anlama davranışları durum saptamalı tarama yöntemi ile belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçlar belirlenen şu sorulara cevap aramıştır: 1. İşitmiyen çocukların verilen yazılı ya da resim uyarananını sesletmeleri ile doğru seçeneği bulmaları arasında bir ilişki gözlenmekte midir? 2. İşitme engelli çocuklarda okuma-anlamaya ilişkin yanlışlar ne gibi özellikler göstermektedir? İşitme Engelli Çocuklar Eğitim ve Araştırma Merkezi'ne devam eden 8-9 yaş grubundaki 22 deneğe Okuma-Anlama Davranışlarını Gözleme Aracı uygulanmıştır. Araç 5 bölümden oluşmakta olup bu bölümler: Bölüm 1. Sözcük-sözcüğe eşleme Bölüm 2. Sözcük-resime eşleme Bölüm 3. Cümle-resime eşleme Bölüm 4. Resim-sözcüğe ve resim cümleye eşleme Bölüm 5. Metin üzerindeki soru yanıt şeklindeki çalışmalardan meydana gelmiştir. Aracın dört bölümünde 109 sözcük, 29 cümle, 210 resim kullanılmıştır. Resimlerin konusu sözcüklerin ve cümlelrin içeriğine göre düzenlenmiştir. Her bölüm için cevap anahtarı hazırlanmıştır. Deneklere her bölümün özelliğine göre sözcük, cümle veye resim uyarıcıları ayrı ayrı gösterilmiş ve sesletmesi istenmiştir.. daha sonra dört seçenekten doğru olan seçeneği göstermesi istenmiştir. Veriler toplandıktan sonra da hata çözümlemesine gidilerek yüzdelere göre çözümleme yapılmıştır. Bunun sonunda işitme engelli çocukların verilen uyaranı sesletmedeki başarılarıyla doğru seçenekleri belirlemedeki başarıları arasında bir ilişkinin olabileceği izlenimi elde edilmiştir. Buna karşın işitme engelli çocukların yazılı bir uyaranı doğru olarak sesletebildikleri halde anlama boyutunda sorunlarla karşılaştıkları da gözlenmiştir. Okuma-anlamaya ilşkin yanlışların ne gibi özellikler gösterdiği sorusuna verilen cevapların değerlendirilmesi sonucunda hataların genel olarak dağıldığı gözlenmiş doğal olarak bu hatalar dilbilgisel