Zihin engelli çocuklara yemek yeme becerilerinin kazandırılmasında fiziksel yardıma, model olmaya ve sözel yönergeye dayalı bireyselleştirilmiş öğretim materyalinin etkililiği

Abstract

Bu araştırmanın amacı, yemek yeme becerileri ön koşul davranışlarını yerine getiren zihin engelli çocukların, kaşık ve çatal kullanma becerilerinde, Yemek Yeme Becerileri Ölçü Araçları'nda belirlenen performans düzeyleri dikkate alınarak hazırlanan ''Fiziksel Yardıma, Model Olmaya ve Sözel Yönergeye Dayalı Bireyselleştirilmiş Yemek-Yeme Becerileri Öğretim Materyali'nin bu becerilerin alt amaçlarının gerçekleştirilmesinde etkili olup olmadığını belirlemektir. Araştırmanın deseni tek-denek deneysel desenlerinden karşılaştırma modelidir. Araştırmanın deneklerini, 1993-1994 öğretim yılında Anadolu Üniversitesi Engelliler Entegre Yüksekokulu Zihin Engelliler Programı'nda bire-bir ve grup eğitimine devam eden on öğrenciden altısı oluşturmaktadır. Araştırmanın deney ve değerlendirilme süreçlerinin gerçekleştirilebilmesi için yemek yeme becerilerinin değerlendirilmesi ve öğretimi amacıyla ''Fiziksel Yardıma, Model Olmaya ve Sözel Yönergeye Dayalı Bireyselleştirilmiş Yemek Yeme Becerileri Öğretim Materyeli'' ile ''Yalnız Sözel Yönergeye Dayalı Yemek Yeme Becerileri Öğretim Materyali'' geliştirilmiştir. Öğretim materyalleri ise, ölçü araçları, bağımsız olarak yemek yeme becerilerine ilişkin amaçlar ve öğretim süreçlerini içermektedir. Daha sonra ''Yemek Yeme Becerileri Ölçü Araçları'' ile öğrencilerin performans düzeyleri öğretim öncesi üç kez ayrı oturumda uygulanmıştır. Elde edilen veriler doğrultusunda her öğrenci için, öğrencinin performans düzeyine göre kaşık ve çatal kullanma becerilerinden oluşan öğretim üniteleri hazırlanmış ve ''Fiziksel Yardıma, Model Olmaya ve Sözel Yönergeye Dayalı Bireyselleştirilmiş Yemek Yeme Becerileri Öğretim Materyali'', ''Yalnız Sözel Yönergeye Dayalı Yemek Yeme Becerileri Öğretim Materyali'' ile hazırlanan üniteler karşılaştırmalı olarak uygulanmıştır. Öğretim sonrasında ölçü araçları üç kez ayrı oturumda tekrar uygulanmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde grafiksel analiz kullanılmıştır. Araştırma bulguları ''Fiziksel Yardıma, Model Olmaya ve Sözel Yönergeye Dayalı Bireyselleştirilmiş Öğretim Materyali'nin farklı öğrencilerde ve farklı yemek yeme becerilerinin öğretiminde etkili ...