Örgütlerde İdeoloji Toplumsal Gerçekliğinden Ayrı Olarak Tartışılabilir mi?

Abstract

Bu çalışma, örgüt ve yönetim alanındaki çalışmalarda kullanılan sosyolojik bir olgu olan “ideoloji”yi konu edinmektedir. Örgütte kültür arka planı ve meta-teori temeli olmak üzere iki farklı seviyede ele alınan ideoloji olgusuna bu çalışmada eleştirel perspektif kazandırılmaktadır. Çalışmada öncelikle, örgütte ideolojinin kavramsal tanımı yapılmakta ve bu kavramsal giriş ikinci kısımda, ideolojinin nasıl tanımlanabileceğini netleştiren kültürel içeriğini belirleyen özellikleriyle zenginleştirilmektedir. Üçüncü kısım, örgütte ideolojinin açıklanma biçimlerini ifade eden meta-teorik temellere ayrılmıştır. Bu bağlamda ilk olarak idealizm-materyalizm yaklaşımları verilmiş; akabinde Eleştirel Yönetim Çalışmalarının (EYÇ) örgütte ideolojiyi açıklama perspektifi, Türkiye’deki örgütsel analizler açısından diğer iki yaklaşımla karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, Eleştirel Yönetim Çalışmaları yaklaşımı ile örgütte ideoloji olgusunun, kültürel geçmiş yok sayılmadan, ancak gerçekliği çarpıtan baskın etkilerin gerek çatışma gerekse politik bağlamlarda incelenebildiği anlaşılmaktadır. Çalışma, getirilen önerilerle, Türkiye’de yönetim ve örgüt alanında pek popüler olmayan Eleştirel Yönetim Çalışmaları yaklaşımının yaygınlaştırılmasına katkı sunmayı hedeflemektedir.