Türkiye Akarsularında Askıda Katı Madde Değişimlerinin Yıllar Boyu İncelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye’nin seçilmiş bazı akarsularında debi ve Askıda Katı Madde (AKM) derişimlerinde ve yüklerinde 20. yüzyılın son çeyreğinde gözlenmiş eğilimlerin istatistiksel analizi gerçekleştirilmiştir. Analizlerde parametrik olmayan yöntemler kullanılmıştır. Bu yöntemler Kendall testi, Kendall testinin serisel korelasyon modifikasyonu ve debi ayarlaması yapmak için LOWESS yöntemidir. Analizler sonucunda Türkiye akarsularının yarısında debide anlamlı azalmalar saptanmıştır. Aralarında iklim değişikliğinin de bulunduğu değişik nedenlere bağlanabilecek bu azalmaların gelecekte ciddi sıkıntılara yol açmaması için önlemler alınması gerekmektedir. Benzer şekilde bazı istasyonlarda AKM derişimlerinde ve yüklerinde de azalma eğilimleri saptanmıştır.

In this study, statistical trend analysis has been conducted for flow and suspended solids in selected stream stations in Turkey for trends in the last quarter of the 20th century. In the analyses, nonparametric techniques have been utilized. These techniques are the Kendall test, a serial correlation modification to the Kendall test and the LOWESS technique for flow adjustment. As a result of the analyses, significant decreases are found in the flow of approximately half of the streams. Precautions need to be taken against serious water shortages likely to occur in the future due to these trends which might be caused by several reasons including climate change. Likewise, in some stations decreasing trends have been encountered for suspended solids and suspended solids loads.