Postmodern dönemde kamusal mekânın dönüşümünün kapalı siteler üzerinden incelenmesi : İstanbul, Göktürk örneği

Abstract

Farklı fiziksel, sosyal, ekonomik ve kültürel katmanların bir araya gelerek sosyal yaGamın mekânı oluGturduğu kentsel örüntülerin omurgasını oluGturan kamusal mekânlar, tarihsel süreç içerisinde olduğu gibi, günümüzde de sürekli değiGen ve dönüGen mekânlar olarak karGımıza çıkmaktadır. Neoliberal yeniden yapılanmanın bir parçası olarak ortaya çıkan ve postmodern kentsel uygulama biçimleerinden biri olan kapalı siteler çağdaG kentte kamusal mekânın niteliğini dönüGtüren önemli mekânsal öğelerden biridir. Bu çalıGmanın amacı; kentsel mekânın temel unsurlarından biri olan kamusal mekân olgusunun değiGen niteliğine kapalı sitelerin etkisini incelemektir. ÇalıGmanın kavramsal çerçevesi postmodern konut alanlarının kentsel kamusal mekânın morfolojik özellikleri ve kullanım değeri üzerindeki etkisini ortaya koymaya yöneliktir. ÇalıGmanın temel varsayımı 1980’den günümüze kadar geçen süreçte geliGen postmodern kentsel geliGim ve değiGim modellerinden biri olan kapalı sitelerin fiziksel özelliklerinin kamusal mekânların biçimleniGi ve kullanımı üzerinde doğrudan etkili olduğu ve kentsel kamusal mekânın niteliğinin farklılaGmasına neden olduğu Geklindedir. ÇalıGma kapsamında alan çalıGması olarak seçilen Göktürk, Gstanbul kentsel alanı dıGındadır. ÇalıGmanın kavramsal çerçevesi ve alan çalıGması bölümleri makro, mezo ve mikro olmak üzere üç temel ölçek üzerine kurgulanmıGtır. ÇalıGma ile kentsel mekânda sayıları gittikçe artan kapalı siteler ile çevrelerindeki kamusal mekânlar arasındaki etkileGimi açıklayabilmek için bir değerlendirme modelinin ortaya konulması hedeflenmiGtir. AraGtırma bulguları Göktürk’te kamusal bütünlük olarak tanımlayabileceğimiz kentsel alanın kapalı sitelerin kümelenmesiyle oluGan özelleGmiG bir kentsel mekâna dönüGtüğünü gösterirken, kamusal mekânların kapalı sitelere giriG-çıkıGları sağlayan ve kapalı sitelerde oturanların ihtiyaç-arzularını karGılayan metaların geçiGine olanak sağlayan alanlar haline geldiği tespit edilmiGtir.