Coğrafi bilgi sistemleri destekli stratejik çevresel değerlendirme çalışması : Eskişehir kenti için toplu konut alanı yer seçimi

Abstract

1970'li yılların başından günümüze, çevresel Etki Değerlendirme (ÇED), herhangi bir faaliyetin çevresel etkilerinin belirlenebilmesi amacıyla geliştirilmiş ve bir faaliyete başlamadan önceki izin mekanizması olarak yaygın şekilde kullanılmaya başlamıştır. Stratejik Çevresel Değerlendirme (SÇD) ise, ÇED üzerine kurulmuş yeni bir çevre yönetimi yaklaşımıdır. SÇD' de; plan, politika ve programlar ile bunların alternatiflerinin çevresel etkileri değerlendirilir. Amacı itibarıyla ÇED ve SÇD çalışmalarında çok sayıda çevresel faktörü aynı anda değerlendirmek gerektiğinden, bu tür çalışmalar için, bilgisayar desteği kaçınılmaz olmaktadır. Coğrafi verileri kullanarak çeşitli analiz çalışmaları yapmak amacıyla son otuz yıldır kullanılan CoğrafiBilgi Sistemleri (CBS) desteği, ÇED ve SÇD çalışmalarında doğru sonuca hızlı bir şekilde ulaşılmasında en önemli araç haline gelmiştir. Bu çalışmada, Eskişehir kent merkezi sınırları içinde, SÇD süreci kapsamında toplu konutlar için uygun alanlarınbelirlenmesi ve mevcut toplu konut alanlarının değerlendirilmesi amacıyla, CBS ve Uzaktan Algılama (UA) tekniklerinden yararlanılması örneklenmiş; ayrıca, CBS ve UA 'nın SÇD sürecindeki gerekliliği analiz edilmiştir. Bu kapsamda, çalışma alanına ait topoğrafya, toprak, jeoloji, nüfus, yeşil alan, mevcut alan kullanımı, ulaşım, altyapı, gürültü ve hava kirliliği verileri ağırlıklı çakıştırma yöntemiyle değerlendirilmiştir. Değerlendirmeler sonucu elde edilen haritalarda, çalışma alanında toplukonut gelişimlerine uygun bölgeler uygunluk derecelerine göre belirlenmiştir. Bu belirlemelere göre, çalışma alanında Tepebaşı Belediyesi hizmet alanı içinde kalan 2 adet toplu konut projesinin yerleşime uygun olmayan bir bölgede; Odunpazarı Belediyesi hizmet alanı içinde kalan 1 adet toplu konut projesinin ise yerleşime 1. ve 2. derecede uygun araziler üzerinde yer aldığı saptanmıştır.