Seismic risk assessment using geographical information system (GIS) with analytic hierarchy process (AHP) : Eskişehir, Turkey

Abstract

Bu çalışma, analitik hiyerarşi işleminin kullanıldığı coğrafi bilgi sistemi kullanılarak Türkiye’de Eskişehir ilinin sismik riskini değerlendirmeyi hedeflemektedir. Çalışmanın amacı, litoloji, fay hattı ve merkez üstü kriterleri göz önüne alınarak, Eskişehir’in hangi bölgelerinin depreme eğilimli olduğuna cevap bulmaya çalışmaktır. Çalışmadaki temel tartışmalarından bir diğeri, GIS ve AHP temel alınarak üç faktör arasında aynı sonucu veren risklerin hesaplanmasıdır. Çalışmanın sonucunda ilin Afet Risk Azaltma Yönetimi Programı için farklı öneriler ortaya çıkmıştır. İlki, litolojiye göre AHP yöntemi kullanılarak Çifteler ve Alpu ilçeleri en yüksek deprem sismik riskine sahip olduğunu ve GIS yönteminde ise en yüksek sismik riski Tepebaşı ilçesi göstemektedir. İkincisi, fay hattıya gore, AHP yöntemi kullanılarak en yüksek sismik risk Tepebaşı ilçesindedir. Diğer yandan GIS yöntemine dayalı olarak İnönü, Mihalgazi, Tepebaşı, ve Sarıcakaya en yüksek sismik risk göstermiştir. Üçüncüsü, merkez üssü temel dayanarak AHP yönteminde diğer faktörler gibi en yüksek sismik risk yine Tepebaşı ilçesindedir ve GIS yönteminde ise İnönü, Sarıcakaya, ve Alpu ilçesindedir. Dördüncüsü, üç senaryo kullanılarak Tepabaşı ve İnönü ilçelerinin Eskişehir ilinde en yüksek depremselliğe sahip olduğunu göstermektedir. Son olarak, GIS ve AHP yöntemine dayalı olarak, üç senaryoden elde edilen sonuç, Tepebaşı ilçesinde benzer bir sismik risk oluşturmaktadır.