Türkiye'nin ekonomik ve teknolojik kapasitesi üzerinde lisans anlaşmalarının etkileri

Abstract

Bu tezde işlenen konu 'Türkiye'de Lisans Anlaşmaları yoluyla Tekonoloji Transferi'dir. Tekonoloji Transferi, ülke içinde yeni bir üretim biriminin kurulması ve işletilmesi için gerek duyulan hizmetlerin ve ülkede kıt olan veya hiç olmayan teknik ve pratik bilgilerin ithalidir. Lisans anlaşmaları ise teknoloji transfer etmenin bir yoludur. Bu yolla transferde tekonoloji sahibi firma, alıcı firma ya da ülkeye, elinde bulundurduğu hakların kullanımını belirli bir süre için ve ücret karşılığında devreder. Patent, Know how, marka şeklindeki bu hakları, royalty denilen lisans ücreti karşılığında alan taraf, yeni mamüller üretebilecektir. Taraflar arasında yapılan bu anlaşmaların içerik bakımından birkaç çeşidi vardır. Taraflar ayrı ülkelerden olduğu için anlaşmaların hazırlanmasında bir takım sorunlarla da karşılaşılabilir. Bunların ortadan kaldırılması için birtakım şartlar öne sürülmektedir. Konuya Türkiye açısından baktığımızda ise, ülkemizin yaptığı araştırma-geliştirme faaliyetleri ve lisans anlaşmaları açısından dünyanın gelişmiş ülkeleri ile arasında büyük farklar vardır. Türkiye'nin yaptığı bu lisans anlaşmalarının tekonoljik ve ekonomik kapasiteye pekçok etkileri vardır. Özelliklede Türkiye'nin döviz rezervlerini arttırması bakımından ödemeler bilançosuna etkiler çok önemlidir. Fakat her konuda olduğu gibi lisans anlaşmaları yoluyla teknoloji transferinde de Türkiye bir takım sorunlarla karşılaşmaktadır. Bu sorunların giderilmesi için hem lisans alan firmanın hem de bu konuda yetkili kamu otaritelerinin dikkatli olması gerekir. En kısa zamanda bu sorunlara gereken çözümler getirilmelidir.