Basel II düzenlemelerinin Türk ve AB bankacılık sektörü üzerine etkileri

Abstract

Bankacılıkta Basel uzlaşıları, 1988’den bu yana global finansal sistemi şekillendiren ve düzenleyen en önemli yapılar olmuşlardır. Uluslararası para ve finans sisteminin işleyişini regüle edecek genel kabul görmüş bir finansal düzenleme son yirmi yıldır dünyanın gelişmiş ülkelerinin ortak çabası olmuştur. Bugüne kadar Basel Uzlaşılarının etkilerini konu alan çalışmaların tümü Basel Uzlaşısının içerisinde genellikle tek tek kriterlerin etkileri üzerinde durmuştur. Özellikle Uzlaşının etkilerini bir bütün olarak ele alan aynı zamanda karşılaştırmalı olarak inceleyen bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bundan dolayı, çalışmamızda Basel II Uzlaşısının Türk Bankacılık sektörüne muhtemel etkileri bütünsel bir bakış açısıyla ele alınırken aynı zamanda Avrupa Birliği bankacılık sektörü üzerine Basel II’nin etkileri ile karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Çalışmada SWOT-AHP modeli kullanılmıştır. Basel II Uzlaşısının Türk Bankacılık sektörüne uygulanması esnasında izlenebilecek strateji ve politikalar önerilmeye çalışılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, Türk Bankacılık sektörü açısından Basel II’nin getirdiği en büyük fırsat "bankacılıkta profesyonel ve güçlü bir risk yönetim sistemi kurulmasına olanak sağlaması"dır. Basel II’nin en güçlü etkisi ise “sermaye yeterliliği düzenlemelerinin bankacılık krizlerinin sıklığını ve şiddetini azaltmakta etkili olması”dır. Basel II’nin Türk bankacılık sektörü açısından en zayıf noktaları ise “Basel II sermaye yeterliliği düzenlemelerinin tek başına risk yönetiminde yetersizliği” ve “Basel II’nin ekonominin konjonktürel devrelerini derinleştirici etkisi”dir. AB bankacılık sektörü açısından en güçlü etkiler “bankaların risk pozisyonlarının seffaflaşması” ve “üçlü yapısal bloğun bankacılık sektörü için üçlü koruma sağlaması” olarak bulunmuş; en zayıf nokta ise “Basel II’nin uygulamada bankalar arasında haksız rekabete yol açması” olarak tespit edilmiştir.