Dede korkut hikâyelerinde yer alan değerler

Abstract

Günümüz toplumlarında yaşanan değer bunalımı nedeniyle okulda gerçekleştirilecek planlı değer eğitimi etkinlikleri gittikçe önem kazanmaktadır. Destan, şiir, hikâye gibi edebi ürünler değer eğitimi için önemli kaynaklardır. Pek çok halk kahramanının mücadelelerinin anlatıldığı Dede Korkut Hikâyeleri de bu önemli kaynaklardan biridir. Bu araştırmanın temel amacı, Dede Korkut Hikâyelerinde değerlere yer verilme durumunu belirlemektir. Bu amaçla araştırmanın problemini “Dede Korkut Hikâyelerinde hangi değerlere yer verilmektedir?” sorusu oluşturmaktadır. Nitel araştırma yaklaşımının benimsendiği araştırmada doküman incelemesi tekniği kapsamında 12 Dede Korkut Hikâyesi içerik analizi yoluyla çözümlenmiştir. Araştırmada Dede Korkut Hikâyelerinde aile birliği, sevgi, dürüstlük, saygı, estetik, cesaret değerlerinin yanı sıra onurlu olma, dayanışma, vatanseverlik, cömertlik, merhamet, toplumsal ve dini değerlerin yer aldığı bulguları elde edilmiştir. Bu bulgulara dayalı olarak Dede Korkut Hikâyelerinde yer alan değerlerin bugün Türkiye’de ilköğretim programlarında çeşitli derslerde ve birçok ülkenin eğitim programlarında yer aldığı göz önünde bulundurulduğunda, bu değerlerin geçmişten günümüze ulaştığı sonucuna ulaşılabilir. Araştırma sonuçlarına dayalı olarak, ilköğretim programları içinde değer eğitiminin gerçekleştirildiği derslerde değer eğitimi etkinliklerinde Dede Korkut Hikâyelerinden yararlanılabileceği söylenebilir.

Due to the value crisis experienced in modern societies of our time, value education activities targeting systematic value education at schools become more and more important. Literary Works such as epics, poems, and stories are priceless sources for value education. Being about public heroes with legendary qualities, Dede Qorqut Stories are also one of those major sources. The primary aim of this research is to attempt to determine the place of values in Dede Qorqut Stories. Thus, the research question is Which values are used within Dede Qorqut Stories?” This is a qualitatively designed study. In this research, 12 Dede Qorqut Stories have been examined through content analysis as part of document analysis technique, and the reliability of the data has been secured. The values found in Dede Qorqut Stories are not only family unity, love, honesty, respect, esthetics, and bravery, but also honorableness, solidarity, patriotism, generosity, mercy, and other social and religious values. Considering that the values identified in Dede Qorqut Stories are part of several courses instructed at primary schools not only in Turkey, but also throughout the whole World, it won't be wrong to conclude that these values have a long history and bear universal significance. Based on the research findings, one can suggest that Dede Qorqut Stories can be fruitful to be used at primary school instructional activities designed under value education within related courses.