Ceza Muhakemesinde Müdafiin Önemi, Hukuki Statüsü ve Müdafiliğe İlişkin Problemler

Abstract

Ceza muhakemesinde şüpheli veya sanığın savunmasını yapan avukata müdafi de- nilmektedir. Müdafi, ceza muhakemesinde, özellikle yerleşik bir organizasyona sahip soruşturma organları karşısında şüpheli veya sanığın menfaatleri korumak bakımın- dan önemli bir fonksiyon yerine getirmektedir. Bu bağlamda onun şüpheli veya sanığa yapacağı söz konusu yardım, çoğu kez muhakemede çelişmeli muhakeme ve silahla- rın eşitliği ilkelerinin tam anlamıyla gerçekleşebilmesi bakımından da büyük önem arz eder. Türk ceza adaleti sisteminde kural olarak müdafiden faydalanma zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak kanun koyucu şüpheli veya sanığın, bir müdafiin hukuki yar- dımı olmaksızın savunmasını etkin şekilde yapamayacağını kanunen kabul ettiği hal- lerde müdafiden faydalanma zorunluluğu da bulunmaktadır. Zorunlu müdafilik halleri denilen bu tür durumlarda müdafiin katılımı olmaksızın yargılama yapılması hukuka kesin aykırılık hali oluşturur. Müdafiin hukuki statüsü konusunda temelde üç teori bulunmaktadır. Bunlar adli organ teorisi, taraf menfaati temsili teorisi ve sınırlandırılmış adli organ teorisidir. Te- orileri ayrıntılı olarak incelediğimizde, müdafiin, şüpheli veya sanık aleyhine hareket edemeyen sınırlı bir adli organ olduğu sonucuna ulaşmaktayız. Müdafilikle ilgili temel problemler kolluktan kaynaklı olanlar, hakim ve savcılardan kaynaklı olanlar, avukatların kendilerinden kaynaklı olanlar, hukuki düzenlemelerden kaynaklı olanlar şeklinde basitçe sıralandırılabilir. Bunlardan her birine ilişkin sorunlar çalışma içerisinde incelenmiş, elden geldiğince bunlara ilişkin çözüm önerileri sunul- muştur.

The lawyer who makes defend of suspected or accused under criminal procedural law is called as defence counsel. The defence counsel carries out an important func- tion in terms of protecting the advantages of the suspected or accused ones against inquirement organizations, which are especially settled. Within this context the de- fence counsel's help for the suspected or accused ones has an importance for proper realization of contradict trail and equality of arms. According to the Turkish Criminal Law benefit from the defend counsel is not a must as a rule but if the legislator ac- cepts the circumstances in which suspected or accused ones can not make an effec- tive defend without the help of the defend counsel, benefit from the defend counsel is a must. In such situations which is called as compulsory advocacy, trial without the attendance of the defend counsel is contrary to law. About the legal status of the defend counsel, there are three basic theories. These are legal organ theory, representation of party advantage and limited legal organ theory. When we analyse the theories, we reach the result that the defend counsel is a limited legal organ which can not act against the suspected or accused. The basic problems about the defend counselling can be sorted simply within these titles ; the problems originating from police, the problems originating from judge and prosecutor , the problems originating from lawyers, the problems originat- ing from legal arrangements. All of the problems about these were analysed within a study and as far as possible solution suggestions were presented.