Türkiye Cumhuriyeti tarihinin ilk yıllarında afişlerde imge olarak kadın: gösterge bilimsel bir analiz

Abstract

Afiş, herhangi bir ürün ya da hizmetin geniş halk kitlelerine tanıtımını sağlayan basılı üründür. Açılış, oyun, tiyatro, sinema, gösteri ya da bir haberi duyurmayı amaçlar. Görsel-işitsel medyanın henüz yaygın olmadığı Cumhuriyet Döneminin ilk yıllarında da afiş; birçok kamusal faaliyette, sosyal içerikli mesajların iletiminde, ürün ve hizmet tanıtımlarında, dönemin yaygın kitle iletişim aracı olarak kullanılmıştır. Dolayısıyla bu yaygın kullanılan kitle iletişim aracı gösterge olma özelliğini kazanmıştır. Tarih boyunca ev kadını, iş kadını, anne, eş, eğitici, politikacı vb. olarak çeşitli şekillerde karşımıza çıkan kadın, kimi afişlerde de ön planda yer almış ve almaktadır. Cumhuriyetten günümüze çeşitli alanlarda kullanılan afişlerde kadın imajı aynı zamanda afişin kullanıldığı dönemin toplum yaşantısını da gözler önüne sermektedir. Cumhuriyet dönemi afişlerinde yer alan kadın görselini gösterge bilimsel açıdan inceleyerek, kültürümüz içerisindeki önemine dikkat çekmek, toplumsal hayatın tanıtımına katkı sağlamak çalışmanın temel amacıdır. Gösterge bilim-simgeleyen bir şey olarak görülen- kültür içinde anlamı olan herhangi bir şey için uygulanabilir. Kitle iletişim araçları kapsamında radyo ve televizyon programları, filmler, karikatürler, gazete ve dergi yazıları, afiş ve diğer reklamlar da dâhil olmak üzere her tür medya üretimi ve bu medya metinlerini yorumlarken gösterge bilim çözümlemeleri uygulayabiliriz.

Poster is a printed product which aims to introduce a product or service to the masses, such as openings, theatre plays, movies, exhibitions or news. At the beginning of Republic Period, when the audiovisual media was not common yet, the poster was used in many public activities to give social messages, promote products or service as a means of mass media tool, which therefore has given poster a semiological value. Troughout the history, women with varying roles such as housewife, businesswoman, mother, wife, educator, politician and the like have taken place as the main figures in many posters. Since the foundation of Republic, the woman figure in posters has revealed the social life in the time period when the poster was used. Te aim of this study is to analyze the woman figure in posters in the Republic Period with a semiotilogical perspective to shed light into the importance of it in our culture and to contribute to the introduction of the social life in that period. Semiology helps analyze anything meaningful in a culture that is considered a symbol. Semiology may be practised to analyze and interpret media texts and productions of mass media tools such as radio and television programs, movies, comics, newsletters, magazines, posters as well as other advertisements.