Örgütsel vatandaşlık davranışında kontrol odağı, örgütsel adalet algısı ve örgütsel bağlılığın etkisi

Abstract

Örgüt içinde birey davranışlarını biçimleyen farklı bireysel ve örgütsel faktörler, örgütü yıkıcı ve istenmeyen davranışlardan koruyarak, örgütün performansını ve verimliliğini artırıcı etkiler yaratabilmekte olan Örgütsel Vatandaşlık Davranışları (ÖVD) üzerinde etkili olabilmektedir. Bu çalışmada, anılan faktörlerden, bireysel bir nitelikte olan kontrol odağı ile örgütsel faktörlerden olan adalet algısı ve bağlılığın ÖVD üzerindeki etkileri bütüncül bir bakış açısı ile ele alınmaktadır. Bu maksatla 232 alt ve orta kademe kamu yöneticisinden veri toplanmış ve analizler bir yapısal eşitlik modeli çerçevesinde yürütülmüştür. Elde edilen bulgular, çalışmada ele alınan değişkenler arasındaki ikili ilişkileri inceleyen önceki çalışmaların bulgularını desteklemektedir. Ayrıca değişkenler arasındaki ilişkiler bir bütün olarak ele alındığında, kontrol odağı, adalet algısı ve bağlılığın ÖVD üzerindeki etkileri ortaya konulmuş; bunun yanı sıra, kontrol odağı-ÖVD ilişkisinde adalet algısının aracılık etkisinin olduğu belirlenmiştir.

Personal and organizational factors, which have effect on personal behaviors, can increase organizational performance and effectiveness by protecting the organization from unwanted behaviors and can have an effect on Organizational Citizenship Behaviors (OCB). In this study, locus of control (LOC) has been included to the research as a personal variable and organizational justice perception and organizational commitment have been included to the research as organizational variables to put forth their effects on OCB on a holistic approach. The data was gathered from 232 public managers and analyzed with structural equation modeling approach. The findings support the findings of the previous studies, which investigated two sided relationships between the variables. Besides these findings, taken the relationships among the variables as a whole, LOC, organizational justice and organizational commitment have direct effects on OCB and organizational justice has a mediating effect between LOC and OCB.