Çatışma çözme becerilerine yönelik ihtiyaçlar ve çatışma durumlarını yönetme becerileri ölçeklerinin geçerlik ve güvenirliği

Abstract

Okullardaki artan şiddet olaylarıyla birlikte öğrenciler arasındaki anlaşmazlıkları en başından sorun olmadan çözmek ya da anlaşmazlıkları önlemek amacıyla, çatışma çözme becerilerini geliştirmeye yönelik, önleyici ve gelişimsel rehberlik hizmetleri gün geçtikçe artmaktadır. Her ne kadar çatışma çözme alanyazınında yayın sıklığı artsa da öğrencilerin çatışma çözme becerilerini farklı bakış açılarıyla değerlendirmeye yönelik psikometrik niteliği kanıtlanmış ölçme aracı sıkıntısı bulunmaktadır. Bu sebeple de araştırmada iki parçadan oluşan Çatışma Çözme Ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması kapsamında geçerlik ve güvenirlik çalışmalarıyla ölçek parçalarının psikometrik özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya Aydın ili merkezindeki üç farklı ortaokulda 2011-2012 eğitim öğretim yılının bahar döneminde eğitim gören 175’i kız (%45,10), 212’si erkek (%54.60) olmak üzere cinsiyet sorusunu yanıtlamayan 1 öğrenciyle 388 öğrenci katılmıştır. Araştırma verilerinin toplamasında ölçekle birlikte kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Araştırmada betimleyici faktör analizi, paralel analiz, doğrulayıcı faktör analizi, Cronbach alfa, McDonald omega, madde toplam korelasyonlarıyla %27’lik alt üst gruplar için bağımsız örneklemler t-testi analizleri kullanılırken araştırma istatistikleri SPSS, LISREL ve R paket programları kullanılarak yapılmıştır. Araştırma kapsamında yürütülen geçerlik ve güvenirlik çalışmaları sonrasında Çatışma Çözme Ölçeği’nin çatışma çözme becerilerine yönelik ihtiyaç düzeyini belirlemeye yönelik birinci kısmının ve çatışma öncesiyle çatışma sırasında çatışmayı yönetme becerilerini değerlendiren ikinci kısmının çatışma çözme becerilerini ve sürecini değerlendirmede kullanılabileceği belirlenmiştir.

With the increasing violent in schools, with the purpose of resolving conflicts among students before those conflicts are escalating or preventing conflicts, preventive and developmental guidance services towards developing conflict resolution skills are increasing day by day. Although, the number of researches increases in conflict resolution literature, psychometrically validated instruments which evaluates students’ conflict resolution skills from different perspectives are rarely available. Therefore, in the research, adaptation of Conflict Resolution Scale consisting of two parts and validity and reliability studies of scale parts’ psychometric properties were aimed to investigate. The research was carried out with the participation of students who are registered in three different middle schools located in the center of the Aydın province at 2011-2012 academic year. Research sample was composed of 175 girls (45.10%), 212 boys (54.60%), 1 student who did not answer sex question and in total 388 students. Scale and personal information form were used to collect research data. While exploratory factor analysis, parallel analysis, confirmatory factor analysis, Cronbach alpha, McDonald omega, item total correlations and independent sample t-test for lower/upper %27 groups were used, research statistics were calculated by using SPSS, LISREL and R package programs. Validity and reliability studies of this research indicated that Conflict Resolution Scale’s first part which determines needs level towards conflict resolution skills and a second part which evaluates conflict management skills before and during conflict can be used to evaluate conflict resolution skills and process.