Açık ve uzaktan öğrenmede özel gereksinimli öğrencilere yönelik destek hizmetlerinde gereksinim ve önceliklerin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırmada Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sistemi’nde öğrenim gören özel gereksinimli öğrencilerin engel türlerine göre destek hizmetleri gereksinim ve önceliklerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma kapsamında destek hizmetleri alanyazından yararlanılarak yönetsel, pedagojik, teknik ve sosyal bağlamda ele alınmıştır. Araştırmada keşfedici sıralı karma desen kullanılmıştır. Bu desen ilk aşamada nitel veri toplama ve analizini, ikinci aşamada nicel veri toplama ve analizini içeren iki aşamalı bir desendir. Araştırmanın nitel aşamasında; işitme yetersizliği, görme yetersizliği ve ortopedik yetersizlik olmak üzere her bir engel grubundan 6, toplamda 18 özel gereksinimli bireyle yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Görüşmelerden elde edilen verilerin analizinde alanyazından elde edilen açık ve uzaktan öğrenmede destek hizmetleri sınıflandırmalarından yönetsel destek, pedagojik destek, sosyal destek ve teknik destek sınıflamasından yararlanılmıştır. Veriler alanyazından ve nitel bulgulardan oluşturulan tematik çerçeveye göre kodlanmıştır. Nitel aşamanın bulgularına göre özel gereksinimli bireylerin destek hizmetleri gereksinimleri belirlenmiştir. Araştırmanın nicel aşamasında ise özel gereksinimli öğrencilerin destek hizmetleri önceliklerini belirlemek amacıyla, araştırmacı tarafından üç engel grubuna yönelik ayrı ayrı geliştirilen Özel Gereksinimli Öğrencilere Yönelik Destek Hizmetlerinde Önceliklerin Belirlenmesi anketi kullanılmıştır. Anketler nitel aşamadan elde edilen verilerden ve alanyazından yararlanılarak geliştirilmiştir. Anketlere toplam 703 özel gereksinimli birey katılım göstermiştir. Anketlerden elde edilen nicel veriler betimsel istatistik teknikleri ile analiz edilerek özel gereksinimli öğrenenlerin destek hizmetleri öncelikleri belirlenmiştir.