Havayolu işletmelerinde tarife planlama ve Türk havayolu taşımacılığı sisteminde tarife planlama faaliyetlerinin karşılaştırılması

Abstract

Hava taşımacılığı sektörü gelişen teknoloji ile birlikte hızlı büyümesini devam ettirmektedir. Daha hafif ve daha fazla kapasiteli uçaklar, az yakıt tüketen uçak motorları, daha güvenli ve emniyetli elektronik cihazlar, gelişmiş havaalanları ve terminaller, emniyetli hava sahaları ile ulusal ve uluslararası kanun, standartlar ve ikili/çoklu anlaşmalar hava taşımacılığı sektörünün gelişmesinde önemli rol oynamıştır. Ülkemizde ise hava taşımacılığı sektörü, iç hat uçuşların özel havayolu işletmeleri tarafından gerçekleştirilmesin izin verilmesi, şirket kurmanın kolaylaştırılması, uçak ve personel temininde kolaylık, devlet desteği teşvikler ve indirimler ile hızlı bir büyüme trendine girmiştir. Bu büyüme trendi aynı zamanda yük ve yolcu talebinin de artmasını sağlamıştır. Ancak sürekli ve hızlı büyüyen sektör, beraberinde planlanması güç kapasite problemlerini ortaya çıkarmıştır. Çeşitli tip ve sayıda uçağa sahip filonun planlanması ve yolcuların taleplerini karşılayacak zamanlardauçurulması, havayolu işletmeleri için önemli bir strateji halini almıştır. Bu stratejiyi havayolu işletmeleri, tarife planlama birimi ile uygulamaya koymuştur. Bu çalışmanın ilk bölümünde tarife ve tarife planlama kavramları tanımlanarak, mevcut tarife tipleri ve havayolu işletmeleri tarafından bu birime verilen önem incelenmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde, tarife planlama biriminin konumu, görevleri diğer birimlerle ilişkileri ile tarife planlama süreci ortaya konmuştur. Ayrıca uluslararası tarife planlama toplantıları ve tarife planlamanın etkilendiği faktörler dikkate alınarak, tarife planlamanın gecikmeler ile olan ilişkisi incelenmiştir. Çalışmanın üçüncü ve son bölümünde ise; yapılan çalışmanın teorik altyapısını desteklemek vetarife planlamanın faaliyetlerini incelemek adına Türk Sivil Havacılığı'na kayıtlı havayolu işletmeleri tarife planlama bölümlerinde yapılan anket sonuçları üzerinden betimsel analiz yapılmıştır.