Nitelikli kitap okuma(Niko) erken müdahale programının down sendromlu çocuğu olan ebeveynlerin kitap okuma ve çocukların etkileşimsel davranışları üzerindeki etkileri

Abstract

Erken çocukluk döneminde ebeveyn-çocuk etkileşimini evdeki rutinler üzerinden değerlendirmek ve müdahale etmek programlar aracılığıyla mümkün olmaktadır. Ebeveynlere nitelikli kitap okuma stratejilerini kullanmayı öğreterek ebeveyn-çocuk etkileşiminin niteliğini arttırmayı hedefleyen erken müdahale programlarından biri de Nitelikli Kitap Okuma (NİKO) Erken Müdahale Programıdır.Bu araştırmada çevrimiçi gerçekleştirilen NİKO’nun Down Sendromu tanısı almış çocuklar ve ebeveynleri üzerindeki etkilerini incelemek amaçlanmıştır. Araştırma yaşları 0 ile 6 arasında değişen Down Sendromu tanısı almış 17 çocuk ve ebeveynleri ile uygulamacının katıldığı çevrimiçi grup oturumları şeklinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada 9 katılımcılı kontrol ve 8 katılımcılı deney grubu olmak üzere 17 ebeveyn-çocuk çifti ile çalışılmıştır. Deney grubundaki ebeveyn-çocuk çiftleri ile haftada iki öğretim oturum düzenlenmiş ve ortalama 5 haftalık bir sürede program tamamlanmıştır. Karma araştırma yöntemi ile desenlenen araştırmada hem nicel hem de nitel veri toplama yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda ön test- son test kontrol gruplu desen kullanılırken nitel boyutunda ise Kültür Analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın hem nicel hem de nitel verilerinden elde edilen bulgular, NİKO programının çalışmaya katılan ebeveynlerin nitelikli kitap okuma davranışları üzerinde 33,62 ve Down Sendromu tanılı çocukların etkileşimsel davranışları üzerinde ise 11,75 bir puan artışı yarattığı görülmüş ve yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla toplanan verilerle de bu olumlu etki desteklenmiştir.