Özel eğitim ilkokulu serbest etkinlikler dersine ilişkin öğretmen ve ebeveyn görüşlerine dayalı durum çalışması

Abstract

Araştırmanın amacı, özel eğitim ilkokulunda 1., 2. ve 3. sınıfta öğrenim gören hafif düzeyde zihin yetersizliği olan öğrencilerle çalışan özel eğitim öğretmenlerinin ve bu öğrencilerin ebeveynlerinin serbest zaman ve “serbest etkinlikler dersi”ne ilişkin görüşlerinin ne olduğunu ve öğretmenlerin bu dersi nasıl yürüttüklerini ortaya koymaktır. Katılımcı grubunu Milli Eğitim Bakanlığı’na (MEB) bağlı hafif zihin yetersizliği olan bireylerin eğitim gördükleri ilkokulda çalışan yedi özel eğitim öğretmeni ve bu okulda 1., 2. ve 3. sınıfta çocuğu eğitim alan beş anne oluşturmaktadır. Nitel araştırma yaklaşımlarından durum çalışması deseniyle gerçekleştirilen araştırmanın verileri yarı yapılandırılmış görüşme, belge incelemesi ve araştırmacı günlüğüyle toplanmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşmeyle elde edilen veriler MAXQDA 2020 programı kullanılarak tümevarım analiziyle, belge incelemesiyle elde edilen veriler ise betimsel analizle analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular; özel eğitim öğretmenlerinin ve annelerin serbest zaman kavramını benzer şekilde tanımladıklarını, serbest zaman etkinliklerine ilişkin görüşlerinin de benzer olduğunu ortaya koymuştur. Katılımcılar zihin yetersizliği olan bireyler için serbest zamanın önemli olduğu, bu zaman dilimini değerlendirmeleri için çeşitli sınırlılıkların bulunduğunu, ebeveyn ve öğretmenlerin iş birliği içinde olmasının gereklilik olduğunu belirtmişlerdir. Öğretmenlerin “serbest etkinlikler dersi”ne ilişkin bilgi eksiklikleri olduğu, dersin öğrenciye katkı sağladığı ancak uygulama ve planlamada sorunların yaşandığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenler dersin etkili ve verimli geçmesi için materyal desteğinin sağlanması, branş öğretmenleriyle iş birliğinin yapılması, derse ilişkin programın geliştirilmesi gibi önerilerde bulunmuşlardır. Araştırmada elde edilen bulgular alanyazınla ilişkilendirilmiş, uygulamaya ve ileri araştırmalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.