Havayollarının havalimanı seçimini belirleyen faktörler: Themis uygulaması

Abstract

Bu çalışmanın amacı, havayolu işletmelerinin havalimanı seçimini etkileyen faktörlerin ortaya çıkarılmasıdır. Çalışmada, literatürde yer alan çalışmalardan yararlanılarak havayollarının havalimanı seçimini etkileyen 15 seçim kriteri ortaya çıkarılmıştır. Çalışmanın uygulaması aşamasında THEMIS (The Moment Integrated Solution) yöntemi kullanılmıştır. THEMIS yöntemi, 2020 yılında literatüre kazandırılan çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemidir. Dolayısıyla bu çalışma, THEMIS yönteminin alan yazındaki ilk uygulaması niteliğini taşımakta olup bu açıdan özgün nitelik taşımaktadır. Çalışmanın diğer bir özgün tarafı ise geniş bir havalimanı seçim kriter havuzu oluşturularak havayollarının havalimanı seçim tercih nedenlerinin güncel olarak analiz edilmesidir. Çalışmanın bulguları, havayollarının havalimanı seçimini etkileyen en önemli kriterlerin sırasıyla uçuş bağlantıları için fırsatlar, uçakla ilgili süreçlerin verimliliği ve yolcu ile ilgili süreçlerin verimliliği olduğunu göstermektedir. Çalışma kapsamında analiz bulgularının geçerliliğinin ve güvenirliliğini test etmek amacıyla AHP yöntemi ile analiz sonuçları karşılaştırılmıştır. Yapılan sağlamlık testi, THEMIS yönteminin AHP yöntemi ile uyumlu analiz bulgularına sahip olduğunu göstermektedir. Dolayısıyla çalışmanın hem yeni bir yöntemin ilk uygulanması açısından hem de geçerlilik ve güvenirlilik açısından literatüre ve havayolu taşımacılığı endüstri paydaşlarına değerli bilgiler sunduğu değerlendirilmektedir.