Osmanlı İmparatorluğu'nda ilk demiryolu : İzmir-Aydın-Kasaba (Turgutlu) (1856-1897)

Abstract

19. yüzyılda Osmanlı Devleti'ndeki en önemli gelişmelerden biri de Ege Bölgesi'ndeki ilk demiryolu olan İzmir-Aydın hattının İngilizler tarafından yapılmasıdır. İlk demiryolunun Ege Bölgesi'nde yapılmasının en önemli nedeni, bölgenin ve hinterlandının zengin bir ekonomik potansiyele sahip olmasıdır. Ayrıca, bölge içindeki ulaşım yetersizliği de demiryolu yapımında bir diğer önemli nedendir. İzmir-Aydın demiryolu İzmir'den başlayarak Aydın'a gelmiş ve daha sonra ise bölgenin iç kesimlerine kadar uzatılmıştır. İzmir-Aydın hattının imtiyazı 1856 yılında bir İngiliz kumpanyasına verilmiştir. Ancak, hat 1866 yılında tamamlanmıştır. İzmir-Aydın demiryolunun, Aydın-Kuyucak hattı 1881'de, Kuyucak-Sarayköy hattı 1882'de Torbalı-Tire hattı ise 1883'de açılmıştır. Ege Bölgesi'nde İngilizler tarafından yapılan İzmir-Kasaba (Turgutlu) hattının imtiyazı ise 1863 yılında verilmiş, hat 1866 yılında açılmıştır. İzmir-Kasaba hattı 1894 yılında ise Fransızlara geçmiştir. İzmir-Kasaba demiryolunun Kasaba-Alaşehir hattı 1875'de, Manisa-Soma hattı 1890'da ve Alaşehir-Afyonkarahisar hattı ise 1897 yılında açılmıştır. İzmir-Aydın ve İzmir-Kasaba demiryollarının yapılmasıyla, Ege Bölgesi'nde ekonomik ve sosyal yönden önemli değişiklikler olmuştur. Ege Bölgesi'nde bu iki demiryolunun yapımıyla İngiltere ve Fransa'nın etkinlikleri daha da artmış ve bölgede madencilik ve tarım gibi alanlarda da yatırımlar yapmaya başlamışlardır.