Yeni Türkiye Devleti'nin yapılanmasında Mahmut Esat Bozkurt (1892-1943)
Abstract
Mahmut Esat; İstanbul'dan Lozan'a uzanan öğrenim yıllarında özgürlüğün olmadığı bir ülkede özgür olmanın önemini, Türklüğün içerde hor görüldüğü, dışanda "barbar" olarak nitelendirildiği bir ortamda Türklük bilincini, kapitülasyonlarla bir devletin değil pek çok devletin sömürgesi durumuna düşürülen bir ülkede bağımsız olmanın değerini kavradı. Altı yüz yılı aşan bir İmparatorluğun yıkılışına ve yeni bir devletin kuruluşuna tanık oldu. Kimi zaman silahıyla, kimi zaman Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde sade bir milletvekili, kimi zaman hükümet üyesi, kimi zaman da bir aydın olarak gazetelere yazdığı yazılarıyla çağdaş Türkiye'nin yapılanmasında etkin bir rol oynadı. Bağımsızlık mücadelesinin en çetin günlerinde; yanmış, yıkılmış bir ülkede henüz otuz yaşında İktisat Vekilliği, teokratik düşüncenin tüm gücüyle kendisini hissettirdiği toplumsal bir yapıda ise Adliye Vekilliği gibi zor görevleri yükümlendi. Türkiye'de ilk kez bir iktisat kongresi düzenleyerek ekonomik bağımsızlığın nasıl kazanılacağı konusunda yol gösterici oldu. Ulusal ekonominin ve sosyal devlet ilkesinin önemini vurguladı. Adliye Vekilliği döneminde çıkardığı yasalarla çağdaş, laik bir devlet ve toplum yapısının temellerini attı. Yolsuzluklarla, rüşvetle mücadele etti. "Atatürk İhtilali"nin ortaya koyduğu ilkeleri büyük bir duyarlılıkla savundu. Ulusal kurtuluş savaşının ilk günlerinden itibaren yeni Türkiye'nin nasıl yapılanması gerektiği sorusuna verdiği yanıtlarla Kemalist ideolojinin ilk kuramcılarından biri oldu.
Collections
- Tez Koleksiyonu [25]