Kapitalist sistemde sosyal sermayeye bakış: Eleştirel bir değerlendirme

Abstract

Sanayi Devrimi’yle başlayan metalaşma, insanlar arasındaki iletişim ve güven ilişkisinde bozulmalara yol açmıştır. İletişimde yaşanan bu bozulmaların ekonomik faaliyetlere de zarar verdiği tespiti ile son zamanlarda sosyal sermaye altında sıklıkla tartışılmaktadır. Tartışmaların ekonomik faaliyetler üzerine odaklanmış olması; sosyal sermayenin bütünsel açıdan neden önemli olduğu, sınırlılıkların neler olduğu gibi aslını ilgilendiren konuları karanlıkta bırakmıştır. Çalışma, toplum düzeninin doğru zeminler üzerine oturmasında kritik öneme sahip olan sosyal sermayenin ihmal edilen bu yönlerine dikkat çekmek amacıyla oluşturulmuştur. Bu doğrultuda Polanyi’nin kapitalist sisteme ilişkin tespitleri üzerinden sosyal sermaye analiz edilmiş, literatürde yer alan çalışmalar buna uygun şekilde incelenmiştir. Polanyi’nin analizi ve literatürden elde edilen bilgiler ışığında, sosyal sermaye araştırmalarının toplumsal yönünün eksikliği kritik edilmiştir. Eksiklik, kapitalist sistemin doğal işleyiş mekanizmasına bağlanmıştır. Bu süreçte politika yapıcıların rolü üzerine de tavsiyelerde bulunulmuştur.