Empresyonizm sanat akımının Halil Paşa resimleri üzerindeki etkisi

Abstract

Empresyonizm 19.yüzyılın ikinci yarısında Fransa’da ortaya çıkmış bir sanat akımıdır. Empresyonizm akımının oluşumunda sanatçıların doğa karşısında ışık ve renk kavrayışına bağlı kişisel üslup arayışları ile bilimsel alandaki gelişmeler etkili olmuştur. Empresyonistler doğanın anlık görüntüsünü hava perspektifi içerisinde ışık, renk olarak yansıtmayı amaç edinmişlerdir. Empresyonizm ortaya çıktığı yıllarda tüm Avrupa sanatını ve sonraki yıllarda Osmanlı sanatını da etkiler. İlk asker ressamlardan olan Halil Paşa’nın resimlerinde etkilenim gözlemlenebilmektedir. Çalışmanın amacı ve kavramsal çerçevesi de bu yönde şekillendirilmiştir. Halil Paşa Osmanlı’nın Batı’yla kurduğu diplomatik ilişkileri sonucu Avrupa’ya eğitim için gönderilir. Halil Paşa Avrupa’da Jean-Leon Gerome ve Gustave Courtois’in atölyesinde Fransız klasisizmi kapsamında resim eğitimi almıştır. Halil Paşa Paris’te eğitim aldığı yıllarda empresyonizmden etkilenmiş ve eserlerinde bunu belli oranda yansıtmıştır. Bu bakımdan sanatçı Türk izlenimciliğinin önemli öncülerinden biri olarak kabul görmüştür. Son dönem çalışmalarında daha çok empresyonist etkilere ağırlık veren Halil Paşa bu yönüyle modern Türk resminin çağdaşlaşmasına büyük katkı sağlar. Sanatçının empresyonizme duyduğu derin ilgi 1914 Kuşağı gibi kendinden sonraki modern Türk resmine yön veren sanatçıları da etkilemiştir. Bu araştırmada Fransa’da ortaya çıkan empresyonizmin Halil Paşa’nın resimleri üzerindeki etkileri ele alınmıştır. Sanatçı ve etkilendiği akımla ilgili olarak betimsel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Empresyonist sanat akımının Halil Paşa’nın eserleri üzerindeki etkilerinin anlaşılması için sanatçı hakkında yazılı ve basılı yayın organları, internet kaynakları, akademik çalışmalar, kataloglar tespit edilmiş ve incelenmiştir. Empresyonizmle ilgili elde edilen bulgulardan faydalanarak Halil Paşa’nın resimleri üzerindeki etkiler belirlenmiştir.