Döviz kuru oynaklığının ihracata etkisi; Türkiye-Avrupa birliği ticareti açısından bir değerlendirme

Abstract

Dışa açık ekonomilerde, reel döviz kuru oynaklığı ile dış ticaret arasındaki ilişki, bu ülkelerin ekonomileri için uygun bir ticaret politikası oluşturulabilmesi açısından stratejik bir öneme sahiptir. Ayrıca, toplam ticaretinin büyük kısmını tek bir ülke veya bir bölge ile gerçekleştiren ülkeler açısından döviz kuru oynaklığının önemi daha da artmaktadır. Örneğin Türkiye bu grupta yer alan ülkelerden biridir. Türkiye’nin hem ihracat hem de ithalat açısından ilk sıradaki ticaret ortağı Avrupa Birliği (AB)’dir ve Türkiye toplam dış ticaretinin yaklaşık yarısını AB ile gerçekleştirmektedir. Bu nedenle döviz kuru oynaklığı ve dış ticaret arasındaki ilişkinin Türkiye açısından AB ile ticareti dikkate alınarak incelenmesi ayrı bir öneme sahiptir. Dolayısıyla çalışmanın amacı, döviz kuru oynaklığı ile Türkiye’nin AB ile yaptığı ticaret arasındaki ilişkiyi analiz etmektir. Bu amaçla, çalışmada imalat sanayindeki 22 alt sektörden AB’ye yapılan ihracat dikkate alınmakta ve ağırlıklandırma yapılarak döviz kuru oynaklık seviyesinin Türkiye’nin AB’ye yaptığı ihracat üzerinde herhangi bir etkisi olup olmadığı ikinci-nesil panel veri yöntemi kullanılarak araştırılmaktadır. Ampirik analizin bulguları, döviz kuru oynaklığının imalat sanayiinde her sektörü aynı şekilde etkilemediğine işaret etmektedir. Döviz kuru oynaklığı, bazı sektörlerde (ör. tekstil) ihracata olumlu etki yaparken, bazı sektörlerde (ör. deri) olumsuz etki yapmakta, bazılarında ise (ör. ana metal) sonuç anlamsız çıkmaktadır.