Sosyal medyada savaşın izlerinin sunumu: savaş pornografisi

Abstract

İcadından kısa süre sonra Kırım Savaşı ile savaşların fotoğraflanmasına başlanmış, belge niteliği ve insanlar üzerindeki etkisi sayesinde propaganda amacıyla kullanma girişimleri, her zaman yaşanmıştır. Çağın getirdiği teknolojik gelişmeler ve toplumsal değişimler fotoğrafı ve fotoğrafa bakışı değişime uğratmıştır. Bugün gelinen noktada sosyal medya ve bu mecrada savaş görüntülerinin pornografik boyuta getirilmesi de bu değişimlerin sonucudur. Savaş fotoğrafları son derece etkisi yüksek görsellerdir. Günümüzde sosyal medya aracılığı ile fotoğrafçı ve izleyici perspektifi bakımından sınırsız müdahalelere uygun hale gelmiştir. Araştırma, bu bağlamdan yola çıkarak savaş fotoğrafçılığının evrildiği nokta olan savaş pornografisi eylemlerinin sosyal medya ile birlikte gelmiş olduğu noktayı Susan Sontag ve Jean Baudrilard’ın tespitleri ekseninde ortaya koymayı amaçlamıştır. Konuya dair yapılan alan yazın araştırması sonrasında örneklem olarak seçilen Ukrayna-Rusya ve İsrail-Filistin arasında süregelen savaş görüntülerinden pornografik olarak nitelendirilebilecek, Twitter yeni adıyla X platformu üzerinden yapılan paylaşımlar incelenmiştir. Görülmektedir ki günümüzde sosyal medya platformlarında yapılan savaşa dair paylaşımlarda siyasetçiler, taraftarlarının sayısını, medya profesyonelleri reytinglerini arttırmak, sosyal medya kullanıcıları ise daha çok beğeni alma, takipçi kazanma gibi beklentileri ile savaşın pornografik görüntülerini çekmekte, var olan görüntülerden yararlanarak videolar hazırlamakta ve paylaşmaktadır. Başkalarının trajedileri, acıları üzerinden kişisel çıkar ve tatmin sağlama çabası sonucunda yapılan paylaşımlar ile toplumda şiddet görüntülerine yabancılaşma ve normalleştirme gibi sonuçları olduğu görülmüştür.